ေနာက္ျပန္ ဆြဲေနေသာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ

ဘာေတးလင့္တနာ| December 11, 2015 |
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ, ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္, သမၼတ
၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတ ျဖစ္မလာေအာင္ ၅၉ (စ) က တားဆီးထားသည္
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး အေျခခံဥပေဒျဖစ္သည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒမွာပင္လွ်င္ ႏိုင္ငံျခားသားႏွင့္ လက္ထပ္ထားသူက တိုင္းျပည္၏ သမၼတသို႔မဟုတ္ ဒုတိယသမၼတ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ျခင္းမျပဳရန္ တားျမစ္ထား သည္ဟု လြဲမွားေသာ အယူအဆတခု ရွိေနပါသည္။

ထိုအေၾကာင္းကို ၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ားအတြင္းက က်ေနာ္ပထမဆံုး ၾကားခဲ့ရၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ႏိုင္ငံျခား သံတမန္မ်ားထံမွ ျဖစ္ပါသည္။ ၎တို႔ထဲမွ တခ်ိဳ႕ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဖခင္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္က အဆိုပါ စာပိုဒ္ကို အေျခခံဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ သူ႔အေပၚတြင္ ပံုခ်ျခင္းအားျဖင့္ ယေန႔ေခတ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ သမီးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဆႏၵကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနေၾကာင္း ျပသခ်င္ခဲ့ၾကသည္။

က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့သည့္ သံတမန္မ်ားသာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ အေျခခံ ဥပေဒကို အမွန္တကယ္ဖတ္ၾကည့္ခဲ့မည္ဆိုလွ်င္ ထိုအခ်ိန္က နဝတ စစ္အစိုးရအဖြဲ႕မွ အဓိကပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည့္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ၫြန္႔ ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိမႈတခုသာ ျဖစ္ေၾကာင္း သူတို႔ေတြ႕ ရွိၾကမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အဆိုပါ အယူအဆလြဲမွားမႈက ဆက္ရွိေနခဲ့ၿပီး ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္ေန႔ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သတင္းယူရန္ က်ေနာ္ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိစဥ္ကလည္း တကၠဆီေမာင္းသူ တဦး ထံမွထိုကဲ့သို႔ ၾကားခဲ့ရပါသည္။ အဆိုပါယာဥ္ေမာင္းကိုယ္တိုင္က ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ေထာက္ခံ သူတဦး ျဖစ္သည္။

အမွန္တကယ္တြင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒတြင္ သမၼတ အေနျဖင့္ မည္သူ႔ကို လက္ထပ္ႏိုင္သည္၊ လက္မထပ္ႏိုင္ပါ ဆိုျခင္းကို ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိပါ။ သို႔ေသာ္လည္း “မိမိကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏မိဘႏႇစ္ပါးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံေတာ္၏ အာဏာပိုင္ နက္အတြင္း၌ ေမြးဖြားခဲ့၍ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံသားလည္း ျဖစ္ေသာ၊ ထို႔ျပင္ ပါလီမန္အမတ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ ေျမႇာက္ျခင္း ခံရသည့္ အရည္အခ်င္းႏႇင့္ ျပည့္စံုသည္လည္းျဖစ္ေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ိဳး မဟုတ္လွ်င္ မည္သူမွ် ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရာထူးအတြက္ ေရြးေကာက္ျခင္းခံႏိုင္ခြင့္ မရွိေစရ။ (အခန္း ၅၊ ပုဒ္မ ၄၉)” ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္ ကိုသာ ေတြ႕ရ ပါသည္။

လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (ပါလီမန္ အမတ္) အျဖစ္ အရည္အခ်င္း ျပည့္စံုသူႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း “ေအာက္ပါ ပုဂိၢဳလ္မ်ိဳးအား၊ လႊတ္ေတာ္တရပ္ရပ္၏ အမတ္အျဖစ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံရန္လည္းေကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္တရပ္ရပ္၏ အမတ္အျဖစ္ တည္ၿမဲေစရန္လည္းေကာင္း ခြင့္မျပဳရ။ (က) ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကို ခံယူေစာင့္ေရွာက္႐ိုေသသူ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ ခံျဖစ္သူ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုအစိုးရ၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူ၊ သို႔တည္း မဟုတ္ ထိုအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း၊ ခံစားရေသာ အခြင့္အေရးမ်ားႏႇင့္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ရွိသူ” (အခန္း၆ ပုဒ္မ ၇၄) ဟု အစရွိသျဖင့္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား ေဒါက္တာ မိုက္ကယ္အဲရစ္ကို လက္ထပ္ခဲ့သည့္အတြက္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ ရရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တျခား အထူးအခြင့္အေရးမ်ား မရရွိခဲ့ပါ။ ထို႔အျပင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒက အိႏိၵယႏိုင္ငံမွ ေျပာင္းေရႊ႕လာသူမ်ား သမၼတျဖစ္မလာေအာင္ တားဆီးျခင္းသာ ျဖစ္ဖို႔ မ်ားပါသည္။ ၿဗိတိသွ်ေခတ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ လူဦးေရ၏ တဝက္ခန္႔မွာ အိႏၵိယသားမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ၁၉၃၀ ႏွစ္မ်ားအတြင္းက အမ်ားဆံုးအခြန္ေဆာင္သူမ်ား ျဖစ္ၾက၍လည္း သူတို႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အာဏာပိုင္မ်ား အေပၚ ပိုမို ဩဇာလႊမ္းမိုးသည္ဟု ေဝဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္မွ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္အတြင္း တည္ရွိခဲ့သည့္ လြတ္လပ္ေရး မတိုင္မီေခတ္ ျမန္မာပါလီမန္တြင္ အသိုင္းအဝိုင္းအလိုက္ ေနရာမ်ားႏွင့္ အိႏၵိယႏြယ္ဖြား အထူးမဲဆႏၵရွင္မ်ား ရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာ အမ်ိဳးသားေရး ဝါဒီမ်ားက အႀကီးအက်ယ္ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည္။

အကယ္၍ အေျခခံဥပေဒကသာ သမၼတတြင္ ႏိုင္ငံျခားသားအိမ္ ေထာင္ဘက္ရွိျခင္းကို တားျမစ္ခဲ့လွ်င္ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးေနဝင္း အေနျဖင့္ June Rose Bellamy ကို လက္ထပ္ခဲ့သည့္ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ တြင္ ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ သူ၏ ျမန္မာအမည္မွာ ရတနာနတ္မယ္ျဖစ္ၿပီး ကုန္းေဘာင္ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းမွ မင္းတုန္းမင္း၏ ညီေတာ္ ကေနာင္မင္းသား၏ ျမစ္ေတာ္စပ္သူလည္း ျဖစ္ပါသည္။

June Rose Bellamy ၏ မိခင္မွာ ၿဗိတိသွ်တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းယူခဲ့သည့္ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အုပ္စိုးခဲ့ေသာ ကုန္းေဘာင္မင္းမ်ိဳးႏြယ္မွ မင္းသမီး ထိပ္တင္မလတ္ ျဖစ္သည္။ သူ၏ ဖခင္မွာမူ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ဖူးေသာ ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံသား သစ္ခြပန္း စုေဆာင္းသူ ၿပိဳင္ျမင္းလုပ္ငန္းရွင္ေဟာင္း Herbert Bellamy ျဖစ္သည္။ ျမန္မာမင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း June Rose Bellamy ေခၚ ရတနာနတ္မယ္သည္ ဦးေနဝင္းႏွင့္ လက္ထပ္ခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသားျဖစ္သည္။ ယခုအခါ အီတလီႏိုင္ငံ ဖေလာရင့္ (Florence) ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္ၿပီး အီတလီႏွင့္ အေရွ႕တိုင္း ခ်က္ျပဳတ္နည္းမ်ား သင္တန္းေပးေနပါသည္။

ေနာက္ထပ္အေျခခံဥပေဒတခုျဖစ္သည့္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္း စဥ္ပါတီေခတ္ (ဦးေနဝင္းက June Rose Bellamy ကို လက္ထပ္ခ်ိန္ တြင္ အာဏာတည္လ်က္ရွိေသာ) ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံ ဥပေဒတြင္မူ “ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီ၏ ဥကၠ႒သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတျဖစ္သည္။ ျပည္ သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ႔ ေကာင္စီ အဆင့္ဆင့္မွ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မိဘမ်ားမွ ေမြးဖြားသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ရမည္” အစရွိသျဖင့္သာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒတြင္သာ သမၼတႏွင့္ ဒုတိယသမၼတ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားတြင္ “မိမိကိုယ္တိုင္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ မိဘ တပါးပါးေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ တရားဝင္ သားသမီး တဦးဦးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိုတရားဝင္ သားသမီးတဦးဦး၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ခင္ပြန္း ေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကို ခံယူ ေစာင့္ေရွာက္႐ိုေသသူ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္သူ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတပါး၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူမ်ား မျဖစ္ေစရ၊ ထိုသူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိုင္းတပါး၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္ လည္းေကာင္း ခံစားရေသာ အခြင့္အေရး မ်ားႏွင့္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ရႇိသူမ်ား မျဖစ္ေစရ” (ပုဒ္မ ၅၉-စ) ဟု ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။

၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥေပဒက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတ ျဖစ္မလာေအာင္ တားဆီးရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ ပုဒ္မအရ ထင္ထင္ ရွားရွားသိႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရားဥပေဒသမိုင္းတြင္ ထိုကဲ့သို႔ ျပင္းထန္ေသာ ပုဒ္မမ်ိဳး သံုးခဲ့သည့္ အစဥ္အလာလည္း မရွိပါ။

အဆိုပါ စာပိုဒ္ကို ျပင္ဆင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ေျပာင္းလဲျခင္း ျပဳႏိုင္ပါသလား။ အေျခခံဥပေဒအေသးစား ျပင္ဆင္မႈမ်ားအတြက္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္တြင္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဥပေဒၾကမ္းတခု တင္သြင္းလာခဲ့လွ်င္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က စဥ္းစားမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း စာပိုဒ္ ၁၀၄ ခုကို ျပင္ဆင္ရန္အတြက္မူ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အားလံုး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ေထာက္ခံမွသာ ျပင္ဆင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ကိုသမၼတမျဖစ္ေအာင္ တားျမစ္ထားသည့္ အပိုဒ္က အဆိုပါ ၁၀၄ ခုထဲတြင္ပါဝင္ေနသည္။

ထို႔အျပင္ လႊတ္ေတာ္တြင္ စစ္တပ္ကကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းကိုရယူထားသည့္အတြက္ ေရြးေကာက္ခံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္မ်ား၏ ဆႏၵသက္သက္ျဖင့္ ျပင္ဆင္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ အကယ္၍ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့လွ်င္ပင္ တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္း အတာျဖင့္ ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပရန္လိုအပ္ၿပီး မဲဆႏၵေပးခြင့္ရွိသူ အေရ အတြက္၏ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ ေထာက္ခံမွသာလွ်င္ ျပင္ဆင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

ထိုသို႔ ႐ႈပ္ေထြးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေယာင္ေဆာင္ ဆႏၵခံယူပြဲမ်ား (၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံ ဥပေဒ အတြက္ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ဆႏၵခံယူပြဲႏွင့္ လက္ရွိ အေျခခံဥပေဒအတြက္ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ ေသာဆႏၵခံယူပြဲမ်ား) ရွိခဲ့သည့္ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ စစ္တပ္က အာဏာကို သြယ္ဝိုက္ေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ဆက္လက္ထိန္းခ်ဳပ္ ထားျခင္းကို တရားဝင္ ျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးထားေသာ အဆိုပါ စာပိုဒ္ ၁၀၄ ခုကို ျပင္ဆင္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ နီးပါးရွိေနသည္။

ထို႔အျပင္ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ၏ ပထမဆံုး အခန္း တြင္ “ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသား ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရးတို႔ကို အစဥ္တစိုက္ဦးတည္သည္” (အခန္း ၁ အပိုဒ္ ၆-စ) ဟု အာမခံခ်က္ ေပးထားသည္။

အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္လာခဲ့လွ်င္လည္း “အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကညာသည့္ကိစၥရပ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း မူလအေျခအေနသို႔ အျမန္ျပန္လည္ေရာက္ရွိေစျခင္းငႇာ လိုအပ္သည့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳႏိုင္ရန္ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အား ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏႇင့္ တရားစီရင္ေရး အာဏာမ်ားကို လႊဲအပ္ေၾကာင္း ေၾကညာရမည္” (အခန္း ၉) ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို က်င့္သံုးေနသည့္ ကာလအတြင္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအေပၚ အေၾကာင္းျပဳလ်က္ တရားစြဲဆို ခြင့္မရွိေစရဟုလည္း အေျခခံဥပေဒက ဆိုသည္။

၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား သူတို႔ လိုခ်င္သည့္ အေျခခံဥပေဒကို ရရွိခဲ့သည္။ NLD ၏ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ျမင္မႈကလည္း တိုင္းျပည္၏ အာဏာအေျခခံ တည္ေဆာက္ပံုတြင္ စစ္တပ္က ထိပ္ဆံုးတြင္ရွိေနျခင္းအေပၚ သက္ေရာက္ႏိုင္ဖြယ္ ရာမရွိပါ။ ယခုအခ်ိန္တြင္ လုပ္ႏိုင္သည္မွာ ျပည္သူမ်ားကို သူတို႔ ယခင္ကသိရွိထားသည္မ်ား မဟုတ္မွန္ေၾကာင္းႏွင့္ ေရွ႕တြင္ ေစာင့္ ႀကိဳေနသည့္ အခက္အခဲမ်ားကို ျမင္ေတြ႕ေအာင္ အမွန္အတိုင္း ရွင္းျပရန္ ျဖစ္သည္။

၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္ NLD ၏ အားထုတ္မႈ မွန္သမွ်က စစ္တပ္ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆံုမည့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔ ေရာက္ရွိသြားေစမည္ျဖစ္သည္။ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ၏ အေျခခံမူမ်ား အခန္းတြင္ “တပ္မေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အဓိကတာဝန္ ရွိသည္” (၂၀-စ) ဟု အခိုင္အမာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

(ဧရာဝတီ အဂၤလိပ္ပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ Bertil Lintner ၏ Burma’s Constitutional Collision Course ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။ ဘာေတးလင့္တနာသည္ အာရွႏွင့္ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္း စာအုပ္မ်ားေရးသား ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။)
Irrawaddy
.................
ေနာက္်ပႏ္ ၾဆဲေေနသာ ၂၀၀၈ ျဖဲ႕စၫ္းပံု ေအ်ခခံဥေပဒ
ဘာေတးလင့္တနာ| December 11, 2015 |
ျဖဲ႕စၫ္းပံုေအ်ခခံဥေပဒ, ေဒၚေအာငၧႏ္းစုၾကၫ္, သမၼတ
၂၀ဝ၈ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံဥေပဒက ေဒၚေအာငၧႏ္းစုၾကၫၠိဳ သမၼတ ်ဖစၼလာေအာင္ ၅၉ (စ) က တားဆီးထားသၫ္
်မႏၼာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး ေအ်ခခံဥေပဒ်ဖစ္သၫ့္ ၁၉၄၇ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံဥေပဒမြာပငႅြ္င္ ႏိုင္ငံ်ခားသားႏြင့္ လကၳပၴားသူက တိုင္း်ပၫ္၏ သမၼတသို႔မဟုတ္ ဒုတိယသမၼတ တာဝႏၴမ္းေဆာင္်ခင္းမ်ပဳရႏ္ တား်မစၴား သၫ္ဟဳ ၾလဲမြားေသာ အယူအဆတခု ရြိေနပါသၫ္။

ထိုေအၾကာင္းကို ၁၉၉၀ ႏြစၼ္ားအၾတင္းက က္ေနာၸထမဆံုး ၾကားခဲ့ရၿပီး ရႏၠဳႏ္ၿမိဳ႕ရြိ ႏိုင္ငံ်ခား သံတမႏၼ္ားထံမြ ်ဖစၸါသၫ္။ ၎တို႔ထဲမြ တခ္ိဳ႕ကလၫ္း ေဒၚေအာငၧႏ္းစုၾကၫ္၏ ဖခင္်ဖစ္သဴ ဗိုလၡ္ဳပ္ေအာငၧႏ္းကိုယၱိဳငၠ အဆိုပါ စာပိုဒၠိဳ ေအ်ခခံဥေပဒၾတင္ ထၫ့္ၾသင္းခဲ့်ခင္း ်ဖစ္သၫ္ဟဳဆိုသၫ္။ သူ႔ေအပၚၾတင္ ပံုခ္်ခင္းအား်ဖင့္ ေယန႔ေခတ္ ဗိုလၡ္ဳပ္ႀကီးမ္ားက ဗိုလၡ္ဳပ္ေအာငၧႏ္း၏ သမီးက ဗိုလၡ္ဳပ္ေအာငၧႏ္း၏ ဆႏၵကို ခ္ိဳးေဖာက္ေေနၾကာင္း ်ပသခ္ငၡဲ့ၾကသၫ္။

က္ေနာ္ေၾတ႕ခဲ့သၫ့္ သံတမႏၼ္ားသာ ၁၉၄၇ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံ ဥေပဒကို အမြႏၲကယၹတ္ၾကၫ့္ခဲ့မၫၦိဳလြ္င္ ထိုအခ္ိႏၠ နဝတ စစ္အစိုးရအျဖဲ႕မြ အဓိကပုဂၢိဳလ္်ဖစ္သၫ့္ ဒုတိယဗိုလၡ္ဳပ္ႀကီး ခင္ၫျႏ္႔ ၏ ရျၫ္ရယၡ္က္ရြိရြိ်ဖင့္ ဝါဒ်ဖႏ္႔ခ္ိမႈတခုသာ ်ဖစ္ေၾကာင္း သူတို႔ေၾတ႕ ရြိၾကမၫ္်ဖစ္သၫ္။ သို႔ေသာႅၫ္း အဆိုပါ အယူအဆၾလဲမြားမႈက ဆက္ရြိေနခဲ့ၿပီး ႏိုဝငၻာ ၈ ရက္ေန႔ ေျရးေကာၾကၸဲၾတင္ သတင္းယူရႏ္ က္ေနာ္်မႏၼာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရြိစဥၠလၫ္း တကၠဆီေမာင္းသူ တဦး ထံမြထိုကဲ့သို႔ ၾကားခဲ့ရပါသၫ္။ အဆိုပါယာၪ္ေမာင္းကိုယၱိဳငၠ ေဒၚ ေအာငၧႏ္းစုၾကၫ္၏ အမ္ိဳးသားဒီမိုေကရစီအျဖဲ႕ခ္ဳပၠိဳ ေထာကၡံ သူတဦး ်ဖစ္သၫ္။

အမြႏၲကၾယၱင္ ၁၉၄၇ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံဥေပဒၾတင္ သမၼတ ေအန်ဖင့္ မၫ္သဴ႕ကို လကၳပ္ႏိုင္သၫ္၊ လကၼထပ္ႏိုငၸါ ဆို်ခင္းကို ေဖာ္်ပထား်ခင္းမရြိပါ။ သို႔ေသာႅၫ္း “မိမိကိုယၱိဳင္ေသာႅၫ္းေကာင္း၊ မိမိ၏မိဘႏႇစၸါးေသာႅၫ္းေကာင္း၊ ်ပၫ္ေထာငၥဳ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အာဏာပိုင္ နက္အၾတင္း၌ ေျမးျဖားခဲ့၍ ်ပၫ္ေထာငၥဳႏိုင္ငံသားလၫ္း ်ဖစ္ေသာ၊ ထို႔်ပင္ ပါလီမႏ္အမတ္အ်ဖစ္ ေျရးေကာကၱင္ ေ်မႇာက္်ခင္း ခံရသၫ့္ အရၫ္အခ္င္းႏႇင့္ ်ပၫ့္စံုသၫႅၫ္း်ဖစ္ေသာ ပုဂိၢဳလၼ္ိဳး မဟုတႅြ္င္ မၫ္သဴမြ္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရာထူးအၾတက္ ေျရးေကာက္်ခင္းခံႏိုျငၡင့္ မရြိေစရ။ (အခႏ္း ၅၊ ပုဒၼ ၄၉)” ဟု ်ပ႒ာႏ္းထားသၫ္ ကိုသာ ေၾတ႕ရ ပါသၫ္။

လႊတ္ေတာၠိဳယၥားလြယ္ (ပါလီမႏ္ အမတ္) အ်ဖစ္ အရၫ္အခ္င္း ်ပၫ့္စံုသူႏြင့္ ပတ္သက္၍လၫ္း “ေအာကၸါ ပုဂိၢဳလၼ္ိဳးအား၊ လႊတ္ေတာၱရပ္ရပ္၏ အမတ္အ်ဖစ္်ဖင့္ ေျရးခ္ယ္်ခင္းခံရႏႅၫ္းေကာင္း၊ လႊတ္ေတာၱရပ္ရပ္၏ အမတ္အ်ဖစ္ တၫ္ၿမဲေစရႏႅၫ္းေကာင္း ျခင့္မ်ပဳရ။ (က) ႏိုင္ငံ်ခားအစိုးရ၏ ေက္းဇူးသစၥာေတာၠိဳ ခံယူေစာင့္ေရြာက္႐ိုေသသူ၊ သို႔တၫ္းမဟုတ္ ႏိုင္ငံ်ခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ ခံ်ဖစ္သဴ၊ သို႔တၫ္းမဟုတ္ ထိုအစိုးရ၏ ႏိုင္ငံသား်ဖစ္သဴ၊ သို႔တၫ္း မဟုတ္ ထိုအစိုးရ၏ လက္ေအာကၡံ်ဖစ္သဴေသာႅၫ္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားေသာႅၫ္းေကာင္း၊ ခံစားေရသာ အျခင့္ေအရးမ္ားႏႇင့္ ေက္းဇူးခံစားျခင့္မ္ားကို ခံစားႏိုျငၡင့္ရြိသူ” (အခႏ္း၆ ပုဒၼ ၇၄) ဟု အစရြိသ်ဖင့္ ေဖာ္်ပ ထားသၫ္။

ေဒၚေအာငၧႏ္းစုၾကၫၠ ၿဗိတိႏ္ႏိုင္ငံသား ေဒါကၱာ မိုကၠယ္အဲရစၠိဳ လကၳပၡဲ့သၫ့္အၾတက္ ၿဗိတိႏ္ႏိုင္ငံၾတင္ ေနထိုျငၡင့္ ရရြိခဲ့သၫ္။ သို႔ေသာႅၫ္း တ်ခား အထူးအျခင့္ေအရးမ္ား မရရြိခဲ့ပါ။ ထို႔အ်ပင္ ၁၉၄၇ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံဥေပဒက အိႏိၵယႏိုင္ငံမြ ေ်ပာင္းေရႊ႕လာသူမ္ား သမၼတ်ဖစၼလာေအာင္ တားဆီး်ခင္းသာ ်ဖစၹိဳ႕ မ္ားပါသၫ္။ ၿဗိတိသြ္ေခတၠ ရႏၠဳႏ္ၿမိဳ႕ လူဦးေရ၏ တဝကၡႏ္႔မြာ အိႏၵိယသားမ္ား်ဖစ္ၾကၿပီး ၁၉၃၀ ႏြစၼ္ားအၾတင္းက အမ္ားဆံုးအျခႏ္ေဆာင္သဴမ္ား ်ဖစ္ၾက၍လၫ္း သူတို႔က ရႏၠဳႏ္ၿမိဳ႕အာဏာပိုငၼ္ား ေအပၚ ပိုမို ဩဇာလႊမ္းမိုးသၫ္ဟဳ ေဝဖႏ္ေ်ပာဆိုမႈမ္ား ရြိခဲ့သၫ္။ ၁၉၂၂ ခုႏြစၼြ ၁၉၃၇ ခုႏြစ္အၾတင္း တၫ္ရြိခဲ့သၫ့္ ၾလတႅပ္ေရး မတိုငၼီေခတ္ ်မႏၼာပါလီမျႏၲင္ အသိုင္းအဝိုင္းအလိုက္ ေနရာမ္ားႏြင့္ အိႏၵိယႏျၾယၹား အထူးမဲဆႏၵရြငၼ္ား ရြိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ်မႏၼာ အမ္ိဳးသားေရး ဝါဒီမ္ားက အႀကီးအက္ယ္ ဆႏ္႔က္ငၡဲ့ၾကသၫ္။

အကယ္၍ ေအ်ခခံဥေပဒကသာ သမၼတၾတင္ ႏိုင္ငံ်ခားသားအိမ္ ေထာငၻက္ရြိ်ခင္းကို တား်မစၡဲ့လြ္င္ အာဏာရြင္ေဟာင္း ဦးေနဝင္း ေအန်ဖင့္ June Rose Bellamy ကို လကၳပၡဲ့သၫ့္ ၁၉၇၆ ခုႏြစ္ ၾတင္ ရာထူးမြ ႏုၾတၳက္ေပးရမၫ္ ်ဖစ္သၫ္။ သူ၏ ်မႏၼာအမၫၼြာ ရတနာနတၼယ္်ဖစ္ၿပီး ကုႏ္းေဘာင္ေခတ္ေႏြာင္းပိုင္းမြ မင္းတုႏ္းမင္း၏ ညီေတာ္ ေကနာငၼင္းသား၏ ်မစ္ေတာၥပ္သဴလၫ္း ်ဖစၸါသၫ္။

June Rose Bellamy ၏ မိခငၼြာ ၿဗိတိသြ္တို႔ ်မႏၼာႏိုင္ငံကို သိမ္းယူခဲ့သၫ့္ ၁၈၈၅ ခုႏြစ္အထိ ်မႏၼာႏိုင္ငံကို အုပၥိဳးခဲ့ေသာ ကုႏ္းေဘာငၼင္းမ္ိဳးႏၾယၼြ မင္းသမီး ထိပၲငၼလတ္ ်ဖစ္သၫ္။ သူ၏ ဖခငၼြာမူ ်မႏၼာႏိုင္ငံၾတင္ ေနထိုငၡဲ့ဖူးေသာ ဩေစၾတးလ္ႏိုင္ငံသား သျစၡပႏ္း စုေဆာင္းသူ ၿပိဳင္်မင္းလုပ္ငႏ္းရြင္ေဟာင္း Herbert Bellamy ်ဖစ္သၫ္။ ်မႏၼာမင္းမ္ိဳးမင္းႏၾယ္ ်ဖစ္ေသာႅၫ္း June Rose Bellamy ေခၚ ရတနာနတၼယ္သၫ္ ဦးေနဝင္းႏြင့္ လကၳပၡ္ိျႏၲင္ ၿဗိတိႏ္ႏိုင္ငံသား်ဖစ္သၫ္။ ယခုအခါ အီတလီႏိုင္ငံ ေဖလာရင့္ (Florence) ၿမိဳ႕ၾတင္ ေနထိုင္ၿပီး အီတလီႏြင့္ ေအရြ႕တိုင္း ခ္က္်ပဳတၷၫ္းမ္ား သငၲႏ္းေပးေနပါသၫ္။

ေနာကၳေပ္အ်ခခံဥေပဒတခု်ဖစ္သၫ့္ ်မႏၼာ့ဆိုရြယႅစႅမ္း စဥၸါတီေခတ္ (ဦးေနဝင္းက June Rose Bellamy ကို လကၳပၡ္ိႏ္ ၾတင္ အာဏာတၫႅ္က္ရြိေသာ) ၁၉၇၄ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံ ဥေပဒၾတငၼဴ “ႏိုင္ငံေတာ္ေကာငၥီ၏ ဥကၠ႒သၫ္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ်ဖစ္သၫ္။ ်ပၫ္ သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏြင့္ ်ပၫ္သဴ႕ ေကာငၥီ အဆင့္ဆင့္မြ အျဖဲ႕ဝငၼ္ားသၫ္ ်မႏၼာႏိုင္ငံသား မိဘမ္ားမြ ေျမးျဖားသၫ့္ ်မႏၼာႏိုင္ငံသားမ္ား ်ဖစ္ရမၫ္” အစရြိသ်ဖင့္သာ ရြင္းရြင္းလင္းလင္း ေဖာ္်ပထားသၫၠိဳ ေၾတ႕ရသၫ္။

၂၀ဝ၈ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံဥေပဒၾတင္သာ သမၼတႏြင့္ ဒုတိယသမၼတ အရၫ္အခ္င္း သတၼြတၡ္ကၼ္ားၾတင္ “မိမိကိုယၱိဳင္ေသာ္ လၫ္းေကာင္း၊ မိမိ၏ မိဘ တပါးပါးေသာႅၫ္းေကာင္း၊ မိမိ၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ချငၸႏ္းေသာႅၫ္းေကာင္း၊ မိမိ၏ တရားဝင္ သားသမီး တဦးဦးေသာႅၫ္းေကာင္း၊ ထိုတရားဝင္ သားသမီးတဦးဦး၏ ဇနီး သို႔မဟုတၡျငၸႏ္း ေသာႅၫ္းေကာင္း ႏိုင္ငံ်ခားအစိုးရ၏ ေက္းဇူးသစၥာေတာၠိဳ ခံယူ ေစာင့္ေရြာက္႐ိုေသသူ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံ်ခားအစိုးရ၏ လက္ေအာကၡံ ်ဖစ္သဴ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတပါး၏ ႏိုင္ငံသား်ဖစ္သဴမ္ား မ်ဖစ္ေစရ၊ ထိုသူမ္ားသၫ္ ႏိုင္ငံ်ခားအစိုးရ၏ လက္ေအာကၡံ်ဖစ္သဴေသာႅၫ္းေကာင္း၊ တိုင္းတပါး၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္ လၫ္းေကာင္း ခံစားေရသာ အျခင့္ေအရး မ္ားႏြင့္ ေက္းဇူးခံစားျခင့္မ္ားကို ခံစားႏိုျငၡင့္ရႇိသူမ္ား မ်ဖစ္ေစရ” (ပုဒၼ ၅၉-စ) ဟု ်ပ႒ာႏ္းခဲ့သၫ္။

၂၀ဝ၈ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံဥေပဒက ေဒၚေအာငၧႏ္းစုၾကၫၠိဳ သမၼတ ်ဖစၼလာေအာင္ တားဆီးရႏ္ ်ဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ ပုဒၼအရ ထငၴင္ ရြားရြားသိႏိုငၸါသၫ္။ ်မႏၼာႏိုင္ငံ၏ တရားဥေပဒသမိုင္းၾတင္ ထိုကဲ့သို႔ ်ပင္းထႏ္ေသာ ပုဒၼမ္ိဳး သံုးခဲ့သၫ့္ အစၪ္အလာလၫ္း မရြိပါ။

အဆိုပါ စာပိုဒၠိဳ ်ပငၧင္်ခင္း သို႔မဟုတ္ ေ်ပာင္းလဲ်ခင္း ်ပဳႏိုငၸါသလား။ ေအ်ခခံဥေပဒေအသးစား ်ပငၧငၼႈမ္ားအၾတက္ ်ပၫ္ေထာငၥဳ လႊတ္ေတာ္ၾတင္ ကိုယၥားလြယ္ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈႏ္းက ဥေပဒၾကမ္းတခု တျင္သင္းလာခဲ့လြ္င္ ်ပၫ္ေထာငၥဳ လႊတ္ေတာၠ စၪ္းစားမၫ္်ဖစ္သၫ္။ သို႔ေသာႅၫ္း စာပိုဒ္ ၁၀၄ ခုကို ်ပငၧင္ရႏ္အၾတကၼဴ လႊတ္ေတာၠိဳယၥားလြယ္ အားလံုး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈႏ္းေက္ာၠ ေထာကၡံမြသာ ်ပငၧင္ႏိုငၼၫ္ ်ဖစ္သၫ္။ ေဒၚေအာငၧႏ္း စုၾကၫၠိဳသမၼတမ်ဖစ္ေအာင္ တား်မစၴားသၫ့္ အပိုဒၠ အဆိုပါ ၁၀၄ ခုထဲၾတငၸါဝင္ေနသၫ္။

ထို႔အ်ပင္ လႊတ္ေတာ္ၾတင္ စစၲပၠကိုယၥားလြယ္ ၂၅ ရာခိုင္ ႏႈႏ္းကိုရယူထားသၫ့္အၾတက္ ေျရးေကာကၡံ လႊတ္ေတာၠိဳယၥား လြယၼ္ား၏ ဆႏၵသက္သက္်ဖင့္ ်ပငၧင္ရႏ္ မ်ဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ အကယ္၍ လႊတ္ေတာၠ အတၫ္်ပဳခဲ့လြ္ငၸင္ တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္း အတာ်ဖင့္ ဆႏၵခံယူျပဲက္င္းပရႏႅိဳအပ္ၿပီး မဲဆႏၵေပးျခင့္ရြိသူ ေအရ အၾတက္၏ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈႏ္းေက္ာၠ ်ပငၧင္ရႏ္ ေထာကၡံမြသာလြ္င္ ်ပငၧင္ႏိုငၼၫ္ ်ဖစ္သၫ္။

ထိုသို႔ ႐ႈပ္ေၾထးသၫ့္ လုပ္ငႏ္းစဥၼ္ားႏြင့္ ်မႏၼာႏိုင္ငံၾတင္ ေအယာင္ေဆာင္ ဆႏၵခံယူျပဲမ္ား (၁၉၇၄ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံ ဥေပဒ အၾတက္ ၁၉၇၃ ခုႏြစ္ ဒီဇငၻာလၾတင္ ်ပဳလုပၡဲ့သၫ့္ ဆႏၵခံယူျပဲႏြင့္ လက္ရြိ ေအ်ခခံဥေပဒအၾတက္ ၂၀ဝ၈ ခုႏြစ္ ေမလၾတင္ ်ပဳလုပၡဲ့ ေသာဆႏၵခံယူျပဲမ္ား) ရြိခဲ့သၫ့္ သမိုင္းေၾကာင္းမ္ားေၾကာင့္ စစၲပၠ အာဏာကို ၾသယ္ဝိဳက္ေသာ နၫ္းလမ္း်ဖင့္ ဆကႅကၳိႏ္းခ္ဳပ္ ထား်ခင္းကို တရားဝင္ ်ဖစ္ေအာင္ ကာၾကယ္ေပးထားေသာ အဆိုပါ စာပိုဒ္ ၁၀၄ ခုကို ်ပငၧင္ရႏ္ မ်ဖစ္ႏိုေင္သလာက္ နီးပါးရြိေနသၫ္။

ထို႔အ်ပင္ ၂၀ဝ၈ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံဥေပဒ၏ ပထမဆံုး အခႏ္း ၾတင္ “ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ္ိဳးသား ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာငၼႈ အခႏ္းက႑ၾတင္ တေပၼတာၠ ပါဝငၴမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရးတို႔ကို အစဥၱစိုက္ဦးတၫ္သၫ္” (အခႏ္း ၁ အပိုဒ္ ၆-စ) ဟု အာမခံခ္က္ ေပးထားသၫ္။

ေအရးေပၚေအ်ခေအန ်ဖစႅာခဲ့လြ္ငႅၫ္း “ေအရးေပၚ ေအ်ခေအန ေၾကညာသၫ့္ကိစၥရျပၲင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသၫ္ ႏိုင္ငံေတာ္အၾတင္း မူလေအ်ခေအနသို႔ အ်မႏ္်ပႏႅၫ္ေရာက္ရြိေစ်ခင္းငႇာ လိုအပ္သၫ့္ ေအရးယူေဆာျင္ရကၼႈမ္ား ်ပဳႏိုင္ရႏ္ တေပၼတာ္ ကာၾကယ္ေရးဦးစီးခ္ဳပ္အား ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဥေပဒ်ပဳေရး၊ အုပၡ္ဳပ္ေရးႏႇင့္ တရားစီရင္ေရး အာဏာမ္ားကို လႊဲအပ္ေၾကာင္း ေၾကညာရမၫ္” (အခႏ္း ၉) ဟု ်ပ႒ာႏ္းထားသၫ္။ တေပၼတာၠာၾကယ္ေရး ဦးစီးခ္ဳပၠ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို က္င့္သံုးေနသၫ့္ ကာလအၾတင္း ေဆာျင္ရကၡ္ကၼ္ားေအပၚ ေအၾကာင္း်ပဳလ္က္ တရားျစဲဆို ျခင့္မရြိေစရဟုလၫ္း ေအ်ခခံဥေပဒက ဆိုသၫ္။

၂၀ဝ၈ ခုႏြျစၲင္ ်မႏၼာစစၺိဳလၡ္ဳပ္ႀကီးမ္ား သူတို႔ လိုခ္င္သၫ့္ ေအ်ခခံဥေပဒကို ရရြိခဲ့သၫ္။ NLD ၏ ေျရးေကာၾကၸဲ ေအာင္်မငၼႈကလၫ္း တိုင္း်ပၫ္၏ အာဏာေအ်ခခံ တၫ္ေဆာကၸံဳၾတင္ စစၲပၠ ထိပၧံဳးၾတင္ရြိေန်ခင္းေအပၚ သက္ေရာက္ႏိုျငၹယ္ ရာမရြိပါ။ ယခုအခ္ိျႏၲင္ လုပ္ႏိုင္သၫၼြာ ်ပၫ္သဴမ္ားကို သူတို႔ ယခငၠသိရြိထားသၫၼ္ား မဟုတၼြႏ္ေၾကာင္းႏြင့္ ေရြ႕ၾတင္ ေစာင့္ ႀကိဳေနသၫ့္ အခက္အခဲမ္ားကို ်မင္ေၾတ႕ေအာင္ အမြႏ္အတိုင္း ရြင္း်ပရႏ္ ်ဖစ္သၫ္။

၂၀ဝ၈ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံဥေပဒကို ်ပငၧင္ရႏ္ NLD ၏ အားထုတၼႈ မြႏ္သမြ္က စစၲပ္ႏြင့္ ထိပၲိဳက္ေၾတ႕ဆံုမၫ့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔ ေရာက္ရြိၾသားေစမၫ္်ဖစ္သၫ္။ ၂၀ဝ၈ ခုႏြစ္ ေအ်ခခံဥေပဒ၏ ေအ်ခခံမူမ္ား အခႏ္းၾတင္ “တေပၼတာ္သၫ္ ႏိုင္ငံေတာ္ ျဖဲ႕စၫ္းပံုေအ်ခခံဥေပဒကို ကာၾကယ္ေစာင့္ေရြာက္ရႏ္ အဓိကတာဝႏ္ ရြိသၫ္” (၂၀-စ) ဟု အခိုင္အမာ ေဖာ္်ပထားပါသၫ္။

(ဧရာဝတီ အဂလႋပၸိဳင္းၾတင္ ေဖာ္်ပခဲ့ေသာ Bertil Lintner ၏ Burma’s Constitutional Collision Course ကို ႏိုငၼင္းၾသင္ ဘာသာ်ပႏၧိဳသၫ္။ ဘာေတးလင့္တနာသၫ္ အာရြႏြင့္ ်မႏၼာ်ပေၫ္အၾကာင္း စာအုပၼ္ားေရးသား ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ္င္းမိုင္ၿမိဳ႕ၾတင္ ေနထိုငႅ္က္ရြိသၫ္။)
Irrawaddy