ဗန္းေမာက္ ဇန္နဝါရီ ၁၇
စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး ဗန္းေမာက္ ၿမိဳ႕နယ္သည္ သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ား ျပည့္စုံၾကြယ္ဝေသာ ၿမိဳ႕နယ္ ျဖစ္ရာ အဖုိးတန္ကြၽန္းသစ္ႏွင့္ သစ္မ်ဳိးစုံထြက္ရွိၿပီး ေျမေအာက္ သယံဇာတ ေရႊသတၱဳမ်ားလည္း ထြက္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတမ်ားကုိ စည္းကမ္းတက် ထုတ္ယူမႈမရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေဒသအတြင္း လယ္ယာေျမႏွင့္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈမ်ား အျပင္ေခ်ာင္း၊ လူႏွင့္ တိရစၧာန္တုိ႔ ေရေျမာင္းမ်ားအတြင္းမွ ေသာက္သုံး ေရအျဖစ္အသုံးျပဳႏုိင္မႈ နည္းပါးလာၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားထံမွ သိရသည္။
ဗန္းေမာက္ၿမိဳ႕နယ္၏ သစ္ေတာ ႀကီးထဲတြင္ ထူးျခားေသာ ဇလုံေတာင္မွာ အံ့ဖြယ္ေနရာတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ထုိေတာင္ေပၚမွ သဘာဝသစ္ေတာႀကီးမ်ားကုိ ရင္သပ္႐ႈေမာဖြယ္ ႐ႈျမင္ႏုိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ဇလုံေတာင္သို႔ ျပည္တြင္းဘုရားဖူးမ်ားအျပင္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားပါ လာေရာက္လည္ပတ္ၾကေၾကာင္း ဗန္းေမာက္ၿမဳိ႕ေန ဦးထြန္းထြန္းက ေျပာသည္။
ဗန္းေမာက္ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေက်ာက္ေရႊတူးေဖာ္ျခင္းႏွင့္ ျဗဳန္းေရႊ တူးေဖာ္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ကုမၸဏီမ်ားအျပင္ တရားမဝင္ေရႊတူးေဖာ္ျခင္းမ်ား၊ လယ္ယာေျမႏွင့္ သစ္ေတာ ႀကိဳးဝိုင္းမ်ားအတြင္း တူးေဖာ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားထံမွသိရသည္။
''ကြၽန္တာ္တုိ႔ ကုမၸဏီကေက်ာက္ေရႊ တူးတာျဖစ္ၿပီး အနက္ေပ ၂၅ဝ ေက်ာ္ ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ေပ ၁ဝဝ တြင္ လုိဏ္ေခါင္းတစ္ခု၊ ေပ ၁၅ဝ တြင္ လုိဏ္ေခါင္းတစ္ခု၊ ေပ ၂၅ဝ တြင္ လုိဏ္ေခါင္းတစ္ခုတို႔ကို တူးေဖာ္ေနပါတယ္။ ေန႔ဆုိင္း၊ ညဆုိင္းအျဖစ္ လုပ္သားအင္အား ၄ဝ ခန္႔ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိပါတယ္''ဟု စုံးေတာ္ ေက်းရြာအုပ္စုအတြင္း ေက်ာက္ေရႊ တူးေဖာ္လ်က္ရွိေသာ ကုမၸဏီမွ လုပ္သားတစ္ဦးက ေျပာသည္။
''ကြၽန္ေတာ္တို႔က ကုမၸဏီလုပ္ကြက္ အတြင္းကတစ္ဆင့္ အစုစားအျဖစ္ ေက်ာက္ေရႊတူးေဖာ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေရႊသတၱဳေရာေနတဲ့ ေက်ာက္ေတြကို အရင္ႀကိတ္ရပါတယ္။ ခ်က္ကန္ထဲ ထည့္ၿပီး ထံုးနဲ႔ ေရာရပါတယ္။ အဲဒီ တုန္းက ေက်ာက္သဲထဲပါတဲ့ အခ်ဥ္ ဓာတ္ေတြကို ဖ်က္ေပးတာျဖစ္ၿပီး ေရလဲၿပီးပါက ဆာရာႏုိက္၊ ေကာ့ စတစ္တုိ႔ကို အခ်ဳိးခ် ေရာစပ္ေရလဲ ရပါတယ္။ PH အခ်ဳိးက်ပါက ကာဗြန္နဲ႔ ခ်ိတ္ရပါတယ္။ ကာဗြန္ ေခ်ာင္းထဲတြင္ ေရႊမႈန္မ်ား ညိကပ္စြဲ ယူထားၿပီး ေရႊအျဖစ္ ထုတ္ယူရပါ တယ္''ဟု စုံးေတာ္ေက်းရြာ အုပ္စုအတြင္း လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေသာ ေရႊလုပ္သားတစ္ဦးကေျပာသည္။ ''ခ်က္ကန္ေဆးေရေတြကိုေတာ့ လုပ္ကြက္အနီးနားမွာရွိတဲ့က်င္းေတြထဲ စြန္႔ပစ္ပါတယ္''ဟုအဆုိပါ ေရႊလုပ္ သားက ဆက္လက္ေျပာသည္။
''ကြၽန္ေတာ္တို႔ မဲဇာျမစ္ကို ကခ်င္ျပည္နယ္ မုိးညႇင္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေတာင္တန္းႀကီးမ်ားမွ စတင္ကာ ဗန္းေမာက္ၿမိဳ႕နယ္ ဘူးေတာင္းရြာ ေတာင္သံုးလံုးမွ စီးဆင္းလာရာ နန္႔ဟယ္ေခ်ာင္း၊ လယ္ဦး၊ ထီးေတာ္ လုိင္၊ဟဲခ်ိန္၊ ပန္းေတာ၊ ပါတက္၊ ေပကုန္း၊ မုိ႔ေတာင္၊ ေခါပုတ္ေခ်ာင္း၊ နားယကာေခ်ာင္း၊ ေတာင္ေခ်ာင္း၊ ေပါက္ေခ်ာင္းမ်ားအတြင္း ေခ်ာင္းေဘးမွ လယ္ယာေျမအခ်ဳိ႕တို႔ကို ေဒသခံမ်ားထဲတြင္ တစ္ဧက က်ပ္သိန္း ၅ဝ မွ ၁ဝဝ ေက်ာ္အထိ ေပးဝယ္ကာ ေရႊတူးေဖာ္ေနၾကတယ္။ ေရႊတူးေဖာ္မႈဟာ ယခင္ကလို မဟုတ္ေတာ့ဘဲ စက္ယႏၲရားေတြနဲ႔ပါ တူးေဖာ္ေနၾက၍ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးမႈေတြ ျမန္ဆန္ လာပါတယ္''ဟု ဟဲခ်ိန္ရြာမွ ကိုစန္းက ေျပာသည္။
(ေမာင္ခ်စ္လင္း)
The Mirror Daily
https://www.facebook.com/TheMirrorDaily
.................
ဗန်းမောက် ဇန်နဝါရီ ၁၇
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ဗန်းမောက် မြို့နယ်သည် သဘာဝအရင်းအမြစ်များ ပြည့်စုံကြွယ်ဝသော မြို့နယ် ဖြစ်ရာ အဖိုးတန်ကျွန်းသစ်နှင့် သစ်မျိုးစုံထွက်ရှိပြီး မြေအောက် သယံဇာတ ရွှေသတ္တုများလည်း ထွက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ မြေပေါ်မြေအောက် သယံဇာတများကို စည်းကမ်းတကျ ထုတ်ယူမှုမရှိခြင်းတို့ကြောင့် ဒေသအတွင်း လယ်ယာမြေနှင့် သစ်တောပြုန်းတီးမှုများ အပြင်ချောင်း၊ လူနှင့် တိရစ္ဆာန်တို့ ရေမြောင်းများအတွင်းမှ သောက်သုံး ရေအဖြစ်အသုံးပြုနိုင်မှု နည်းပါးလာပြီ ဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။
ဗန်းမောက်မြို့နယ်၏ သစ်တော ကြီးထဲတွင် ထူးခြားသော ဇလုံတောင်မှာ အံ့ဖွယ်နေရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုတောင်ပေါ်မှ သဘာဝသစ်တောကြီးများကို ရင်သပ်ရှုမောဖွယ် ရှုမြင်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ဇလုံတောင်သို့ ပြည်တွင်းဘုရားဖူးများအပြင် နိုင်ငံခြားသားများပါ လာရောက်လည်ပတ်ကြကြောင်း ဗန်းမောက်မြို့နေ ဦးထွန်းထွန်းက ပြောသည်။
ဗန်းမောက် မြို့နယ်အတွင်း ကျောက်ရွှေတူးဖော်ခြင်းနှင့် ဗြုန်းရွှေ တူးဖော်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို ကုမ္ပဏီများအပြင် တရားမဝင်ရွှေတူးဖော်ခြင်းများ၊ လယ်ယာမြေနှင့် သစ်တော ကြိုးဝိုင်းများအတွင်း တူးဖော်လျက်ရှိကြောင်း ဒေသခံများထံမှသိရသည်။
''ကျွန်တာ်တို့ ကုမ္ပဏီကကျောက်ရွှေ တူးတာဖြစ်ပြီး အနက်ပေ ၂၅ဝ ကျော် ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ပေ ၁ဝဝ တွင် လိုဏ်ခေါင်းတစ်ခု၊ ပေ ၁၅ဝ တွင် လိုဏ်ခေါင်းတစ်ခု၊ ပေ ၂၅ဝ တွင် လိုဏ်ခေါင်းတစ်ခုတို့ကို တူးဖော်နေပါတယ်။ နေ့ဆိုင်း၊ ညဆိုင်းအဖြစ် လုပ်သားအင်အား ၄ဝ ခန့်ဖြင့် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပါတယ်''ဟု စုံးတော် ကျေးရွာအုပ်စုအတွင်း ကျောက်ရွှေ တူးဖော်လျက်ရှိသော ကုမ္ပဏီမှ လုပ်သားတစ်ဦးက ပြောသည်။
''ကျွန်တော်တို့က ကုမ္ပဏီလုပ်ကွက် အတွင်းကတစ်ဆင့် အစုစားအဖြစ် ကျောက်ရွှေတူးဖော်တာဖြစ်ပါတယ်။ ရွှေသတ္တုရောနေတဲ့ ကျောက်တွေကို အရင်ကြိတ်ရပါတယ်။ ချက်ကန်ထဲ ထည့်ပြီး ထုံးနဲ့ ရောရပါတယ်။ အဲဒီ တုန်းက ကျောက်သဲထဲပါတဲ့ အချဉ် ဓာတ်တွေကို ဖျက်ပေးတာဖြစ်ပြီး ရေလဲပြီးပါက ဆာရာနိုက်၊ ကော့ စတစ်တို့ကို အချိုးချ ရောစပ်ရေလဲ ရပါတယ်။ PH အချိုးကျပါက ကာဗွန်နဲ့ ချိတ်ရပါတယ်။ ကာဗွန် ချောင်းထဲတွင် ရွှေမှုန်များ ညိကပ်စွဲ ယူထားပြီး ရွှေအဖြစ် ထုတ်ယူရပါ တယ်''ဟု စုံးတော်ကျေးရွာ အုပ်စုအတွင်း လာရောက်လုပ်ကိုင်သော ရွှေလုပ်သားတစ်ဦးကပြောသည်။ ''ချက်ကန်ဆေးရေတွေကိုတော့ လုပ်ကွက်အနီးနားမှာရှိတဲ့ကျင်းတွေထဲ စွန့်ပစ်ပါတယ်''ဟုအဆိုပါ ရွှေလုပ် သားက ဆက်လက်ပြောသည်။
''ကျွန်တော်တို့ မဲဇာမြစ်ကို ကချင်ပြည်နယ် မိုးညှင်းမြို့နယ်အတွင်း တောင်တန်းကြီးများမှ စတင်ကာ ဗန်းမောက်မြို့နယ် ဘူးတောင်းရွာ တောင်သုံးလုံးမှ စီးဆင်းလာရာ နန့်ဟယ်ချောင်း၊ လယ်ဦး၊ ထီးတော် လိုင်၊ဟဲချိန်၊ ပန်းတော၊ ပါတက်၊ ပေကုန်း၊ မို့တောင်၊ ခေါပုတ်ချောင်း၊ နားယကာချောင်း၊ တောင်ချောင်း၊ ပေါက်ချောင်းများအတွင်း ချောင်းဘေးမှ လယ်ယာမြေအချို့တို့ကို ဒေသခံများထဲတွင် တစ်ဧက ကျပ်သိန်း ၅ဝ မှ ၁ဝဝ ကျော်အထိ ပေးဝယ်ကာ ရွှေတူးဖော်နေကြတယ်။ ရွှေတူးဖော်မှုဟာ ယခင်ကလို မဟုတ်တော့ဘဲ စက်ယန္တရားတွေနဲ့ပါ တူးဖော်နေကြ၍ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးမှုတွေ မြန်ဆန် လာပါတယ်''ဟု ဟဲချိန်ရွာမှ ကိုစန်းက ပြောသည်။
(မောင်ချစ်လင်း)
The Mirror Daily
https://www.facebook.com/TheMirrorDaily