ဒီအေဆာက္အဦးေဘးက မၾကာခဏျဖတ္သန္းသြားဖူးျပီး ျဖတ္သြားတိုင္းလည္း စိတ္ထဲ ညိဳ ့ညိဳ ့မိွဳင္းမိွဳင္းနဲ ့ တမ်ိဳးတမည္ခံစားမွဳ ျဖစ...
Posted by The Melting Pot 4 U on Saturday, 23 January 2016
ေရွးေဟာငး္ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းနဲ ့တူေပမယ့္ ဘုရားေက်ာင္းရဲ ့ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းအေငြ ့
အသက္ကိုမရပဲ စိတ္ထဲေၾကာက္သလို၊ရြံ ့သလိုခံစားရပါတယ္။
စိတ္၀င္စားလို ့ ဒီအေဆာက္အဦအေၾကာင္းရွာေဖြဖတ္ရွဳၾကည့္ေတာ့ ဒါ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း
၁၄၀ ေက်ာ္ေလာက္က တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ စိတ္ေရာဂါသည္ေတြကိုထားတဲ့ေထာင္လို ့သိရပါတယ္။
အသက္ကိုမရပဲ စိတ္ထဲေၾကာက္သလို၊ရြံ ့သလိုခံစားရပါတယ္။
စိတ္၀င္စားလို ့ ဒီအေဆာက္အဦအေၾကာင္းရွာေဖြဖတ္ရွဳၾကည့္ေတာ့ ဒါ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း
၁၄၀ ေက်ာ္ေလာက္က တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ စိတ္ေရာဂါသည္ေတြကိုထားတဲ့ေထာင္လို ့သိရပါတယ္။
ရစ္ခ်ာ ့ဒ္ဆိုးနီးယန္းရိုမန္နက္စ္ဗိသုကာပံုစံတည္ေဆာက္ထားတဲ့ဒီေဆးရံုဟာ ဗိသုကာပညာ
ရွင္ ေတြရဲ ့အျမင္မွာေတာ့ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္တဲ့ ဗိသုကာပညာေလ့လာစရာအေဆာက္အဦးျဖစ္ပါတယ္။
ေလေကာင္းေလသန္ ့နဲ ့ေနေရာင္ျခည္ကို လူနာတိုင္းရဲ ့အခန္းမွာလံုလံုေလာက္ေလာက္
ရဖို ့ ေသေသခ်ာခ်ာဒီဇုုိုင္းဆြဲျပီးတည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၁၉ရာစုေလာက္က တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ စိတ္ေရာဂါကုေဆးရံုေတြမွာ လူနာေတြ
ဟာ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မွဳနဲ ့မျခားတဲ့ ကုသမွဳေတြခံယူရျပီးတိရိစာၦန္ေတြလို ေလွာင္အိမ္ထဲ
ပိတ္ေလွာင္ျခင္းခံခဲ့ၾကရတယ္လို ့သိရပါတယ္။
ဒီေဆးရံုၾကီးရဲ ့ မိုးထိေအာင္လြင့္ေနတဲ့အစိမ္းေရာင္အမိုးႏွစ္ခုဟာ ေဆးရံုတရံုဆိုတာထက္
ေသြးစုပ္ဖုတ္ေကာင္ဇတ္ကားေတြထဲက ေနာက္ခံကန္ ့လန္ ့ကာအစိမ္းေရာင္နဲ ့ပိုျပီးဆင္
တူေနပါတယ္။
အဲဒီကာလမွာဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့တျခားစိတ္ေရာဂါကုေထာင္ေတြနာမည္ေျပာင္းသလိုပဲေနာက္ပိုင္းမွာ H.H. Richardson Complex လို ့ အမည္ေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။
ရံပံုေငြမလုံေလာက္မွဳ၊လူနာအဆမတန္မ်ားျပားမွဳစတာေတြေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာလူနာေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာဂရုမစိုက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
စိတ္ေရာဂါေ၀ဒနာသည္ေတြကိုကုသမွဳ နည္းစနစ္ေတြဟာလည္း လူမဆန္တဲ့နည္းလမ္းေတြ
နဲ ့မျခားပါဘူး။ဆရာ၀န္ ေတြကလူနာရဲ ့ဦးေႏွာက္ထဲကအစိတ္အပိုင္းတစ္ခုကို ျဖတ္ေတာက္တဲ့နည္းလမး္နဲ ့ကုသျခင္းျဖင့္ ေ၀ဒနာရွင္ေတြဟာ သက္ရွိ ဖုတ္ေကာင္ေတြအျဖစ္ကို ေျပာငး္လဲသြားၾကေတာ့တာပါပဲ။
ကုသနည္းေတြထဲမွာ ဦးေႏွာက္ကို လွ်ပ္စစ္နဲ ့ကင္တာ၊ေရခ်ိဳးကန္ထဲမွာ နာရီေပါင္းမ်ားစြာထားတာ စတဲ့နည္းေတြပါ၀င္ပါတယ္။
ဒီစိတ္ေရာဂါသည္ေတြအတြက္ေထာင္ကိုေတာ့ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွာ ပိတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီေထာင္မွာေသဆံုးသြားသူေတြရဲ ့တီးတိုးစကားသံေတြကို နံရံေတြေနာက္မွာၾကားေနရဆဲလို ့ဆုိပါတယ္။ တခ်ိဳ ့ ဒီလိုထိတ္လန္ ့ဖြယ္ေနရာေတြကို သြားေရာက္စူးစမ္းသူေတြက ဒီအေဆာက္အဦးထဲကို ခိုးျပီး၀င္ေရာက္ခဲ့ရာမွာစၾကၤန္လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေသြးပ်က္ဖြယ္ေအာ္ဟစ္သံေတြကို ၾကားခဲ့ရတယ္လို ့ဆုိပါတယ္။
ခုလို စိတ္ေရာဂါကုေဆးရံုေတြဟာဘာေၾကာင့္ေျခာက္လွန္ ့ရသလဲဆိုေတာ့ ေသဆံုးသြားသူေတြဟာ
အသက္ရွင္စဥ္မွာ ထိတ္လန္ ့ဖြယ္နာက်င္မွဳ၊ေၾကာက္ရြံ ့မွဳေတြနဲ ့ညွင္းပန္းခံခဲ့ရတဲ့အတြက္ သူတို ့ေသဆံုးသြားခဲ့ျပီလား၊ရွင္သန္ဆဲလားဆိုတာ မကြဲျပားေတာ့ပါဘူးတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ေၾကာက္ရြံ ့ဖြယ္နာက်င္ခံစားခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ေတြထဲမွာ ပိတ္မိေနၾကျပီး ေၾကကြဲဖြယ္ဘ၀မွာပဲဆက္
လက္ေနထိုင္ေနၾကေတာ့တယ္။
သနားဖို ့ေကာင္းတဲ့ ၀ိညာဥ္ေတြဟာ ေဂါသစ္ေက်ာက္တံုးနံရံေတြေနာက္မွာ ပိတ္မိေနၾကျပီး
စိတ္ေတြထံုက်င္သြားတဲ့အထိခံစားရတဲ့ေန ့စဥ္ခံစားမွဳေတြဟာအဆံုးသတ္မယ္မဟုတ္ေတာ့
ပါဘူးတဲ့။
ဒီေန ့ ဒီေဆးရံုအေၾကာင္း ေရးသားထားတဲ့ Buffalo State Hospital: A History of the Institution in Light and Shadow,”စာအုပ္ထုတ္ေ၀တဲ့ အခမ္းအနားကိုသြားခဲ့ပါတယ္။
ေအာက္ကဗီဒီယိုကေတာ့ အဲဒီေဆးရံုမွာ တက္ေရာက္ကုသခံဖူးတဲ့ လူနာတစ္ဦးနဲ ့ ေဆးရံု
၀န္ထမ္းတစ္ဦးတို ့ရဲ ့ေဆးရံုအေၾကာင္းျပန္ေျပာင္းေျပာၾကားမွဳေတြျဖစ္ပါတယ္။
ရွင္ ေတြရဲ ့အျမင္မွာေတာ့ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္တဲ့ ဗိသုကာပညာေလ့လာစရာအေဆာက္အဦးျဖစ္ပါတယ္။
ေလေကာင္းေလသန္ ့နဲ ့ေနေရာင္ျခည္ကို လူနာတိုင္းရဲ ့အခန္းမွာလံုလံုေလာက္ေလာက္
ရဖို ့ ေသေသခ်ာခ်ာဒီဇုုိုင္းဆြဲျပီးတည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၁၉ရာစုေလာက္က တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ စိတ္ေရာဂါကုေဆးရံုေတြမွာ လူနာေတြ
ဟာ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မွဳနဲ ့မျခားတဲ့ ကုသမွဳေတြခံယူရျပီးတိရိစာၦန္ေတြလို ေလွာင္အိမ္ထဲ
ပိတ္ေလွာင္ျခင္းခံခဲ့ၾကရတယ္လို ့သိရပါတယ္။
ဒီေဆးရံုၾကီးရဲ ့ မိုးထိေအာင္လြင့္ေနတဲ့အစိမ္းေရာင္အမိုးႏွစ္ခုဟာ ေဆးရံုတရံုဆိုတာထက္
ေသြးစုပ္ဖုတ္ေကာင္ဇတ္ကားေတြထဲက ေနာက္ခံကန္ ့လန္ ့ကာအစိမ္းေရာင္နဲ ့ပိုျပီးဆင္
တူေနပါတယ္။
အဲဒီကာလမွာဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့တျခားစိတ္ေရာဂါကုေထာင္ေတြနာမည္ေျပာင္းသလိုပဲေနာက္ပိုင္းမွာ H.H. Richardson Complex လို ့ အမည္ေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။
ရံပံုေငြမလုံေလာက္မွဳ၊လူနာအဆမတန္မ်ားျပားမွဳစတာေတြေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာလူနာေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာဂရုမစိုက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
စိတ္ေရာဂါေ၀ဒနာသည္ေတြကိုကုသမွဳ နည္းစနစ္ေတြဟာလည္း လူမဆန္တဲ့နည္းလမ္းေတြ
နဲ ့မျခားပါဘူး။ဆရာ၀န္ ေတြကလူနာရဲ ့ဦးေႏွာက္ထဲကအစိတ္အပိုင္းတစ္ခုကို ျဖတ္ေတာက္တဲ့နည္းလမး္နဲ ့ကုသျခင္းျဖင့္ ေ၀ဒနာရွင္ေတြဟာ သက္ရွိ ဖုတ္ေကာင္ေတြအျဖစ္ကို ေျပာငး္လဲသြားၾကေတာ့တာပါပဲ။
ကုသနည္းေတြထဲမွာ ဦးေႏွာက္ကို လွ်ပ္စစ္နဲ ့ကင္တာ၊ေရခ်ိဳးကန္ထဲမွာ နာရီေပါင္းမ်ားစြာထားတာ စတဲ့နည္းေတြပါ၀င္ပါတယ္။
ဒီစိတ္ေရာဂါသည္ေတြအတြက္ေထာင္ကိုေတာ့ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွာ ပိတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီေထာင္မွာေသဆံုးသြားသူေတြရဲ ့တီးတိုးစကားသံေတြကို နံရံေတြေနာက္မွာၾကားေနရဆဲလို ့ဆုိပါတယ္။ တခ်ိဳ ့ ဒီလိုထိတ္လန္ ့ဖြယ္ေနရာေတြကို သြားေရာက္စူးစမ္းသူေတြက ဒီအေဆာက္အဦးထဲကို ခိုးျပီး၀င္ေရာက္ခဲ့ရာမွာစၾကၤန္လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေသြးပ်က္ဖြယ္ေအာ္ဟစ္သံေတြကို ၾကားခဲ့ရတယ္လို ့ဆုိပါတယ္။
ခုလို စိတ္ေရာဂါကုေဆးရံုေတြဟာဘာေၾကာင့္ေျခာက္လွန္ ့ရသလဲဆိုေတာ့ ေသဆံုးသြားသူေတြဟာ
အသက္ရွင္စဥ္မွာ ထိတ္လန္ ့ဖြယ္နာက်င္မွဳ၊ေၾကာက္ရြံ ့မွဳေတြနဲ ့ညွင္းပန္းခံခဲ့ရတဲ့အတြက္ သူတို ့ေသဆံုးသြားခဲ့ျပီလား၊ရွင္သန္ဆဲလားဆိုတာ မကြဲျပားေတာ့ပါဘူးတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ေၾကာက္ရြံ ့ဖြယ္နာက်င္ခံစားခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ေတြထဲမွာ ပိတ္မိေနၾကျပီး ေၾကကြဲဖြယ္ဘ၀မွာပဲဆက္
လက္ေနထိုင္ေနၾကေတာ့တယ္။
သနားဖို ့ေကာင္းတဲ့ ၀ိညာဥ္ေတြဟာ ေဂါသစ္ေက်ာက္တံုးနံရံေတြေနာက္မွာ ပိတ္မိေနၾကျပီး
စိတ္ေတြထံုက်င္သြားတဲ့အထိခံစားရတဲ့ေန ့စဥ္ခံစားမွဳေတြဟာအဆံုးသတ္မယ္မဟုတ္ေတာ့
ပါဘူးတဲ့။
ဒီေန ့ ဒီေဆးရံုအေၾကာင္း ေရးသားထားတဲ့ Buffalo State Hospital: A History of the Institution in Light and Shadow,”စာအုပ္ထုတ္ေ၀တဲ့ အခမ္းအနားကိုသြားခဲ့ပါတယ္။
ေအာက္ကဗီဒီယိုကေတာ့ အဲဒီေဆးရံုမွာ တက္ေရာက္ကုသခံဖူးတဲ့ လူနာတစ္ဦးနဲ ့ ေဆးရံု
၀န္ထမ္းတစ္ဦးတို ့ရဲ ့ေဆးရံုအေၾကာင္းျပန္ေျပာင္းေျပာၾကားမွဳေတြျဖစ္ပါတယ္။
