 |
| ဆည္ေရကန္ ပ်က္စီးေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ေျမတူးစက္ႀကီးေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔ ကန္႔ကြက္ေနၾကတဲ့ ဆားခါးရြာသားမ်ား (ပံု - ေဒါက္တာစိုးႏိုင္) |
ျမင္းၿခံခရို္္င္အတြင္းက ဆားခါးရြာ၊ ရေသ့ႏွမ္းရြာ၊ ေဂြးပင္ရိုး စတဲ့ ေက်းရြာေတြက ေထာင္နဲ႔ခ်ီရွိတဲ့ ေဒသခံေတြ ေသာက္သံုးေရအတြက္ အမွီအခုိျပဳေနရတဲ့ ဆည္ ပ်က္စီးမွာကိုစိုးရိမ္ၿပီး ေဒသခံေတြက ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပေနရတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးလႈပ္ရွားတဲ့ Green for All အဖဲြ႔ရဲ႕ တာ၀န္ခံေဒါက္တာ စိုးႏုိင္ က ေျပာပါတယ္။
“၁၉၅၀ ေက်ာ္က တည္ခဲ့တဲ့ ဆားခါးရြာရဲ႕ ရြာထိပ္က ေသာက္ေရကန္ေတြကို ေရတဆင့္ျဖည့္ေပးေနတဲ့ ဆည္ ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီဆည္ကို ေရက်တဲ့ ေရလမ္းေၾကာင္းေတြကို မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရကေန ေျပာတာပဲ။ အဲဒါကို ေျမလြတ္ေျမ႐ိုင္းနဲ႔ ေျမယာေဖာ္ထုတ္ေရးဆုိၿပီးေတာ့ ေဖာ္ထုတ္ၿပီးေတာ့ အဲဒါကို သိမ္းဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ရြာသူရြာသားေတြက မေက်နပ္လို႔ ဆႏၵျပၾကတာပါ။ ဧကရာခ်ီၿပီးေတာ့ ဆည္ထဲ ေရက်ေကာင္းတဲ့ လမ္းေတြကို ပိတ္ၿပီးေတာ့ ေရလမ္းေၾကာင္းေတြကို ပိတ္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ ေျမကြက္ေဖာ္ၿပီးေတာ့ ယူမယ့္သေဘာရွိပါတယ္။ ဆည္ ကို အဲ့လိုမ်ိဳး ေရလမ္းေၾကာင္းေတြ ပိတ္လုိက္မယ္ဆုိရင္ ဆည္ထဲကို ေရက်ေတြ ရပ္သြားၿပီးေတာ့ ရြာထိပ္မွာရွိတဲ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကန္ေတြ၊ ရြာသံုးေရကန္ေတြ၊ ရြာက အဲဒီကန္ေတြက မိုးေရကိုပဲ အားကိုးရတာဗ်။ အဲဒီရြာမွာ ေပ ၈၀၀၊ ၁၀၀၀ ေလာက္ တူးမွ ေရထြက္တာ။ အဲေတာ့ လူတုိင္း မတူးႏုိင္ၾကဘူး။ ဆည္ခမ္းသြားလို႔ရွိရင္ ရြာထိပ္က ေသာက္သံုးေရကန္ေတြကို ေပးတဲ့ ကန္ေတြကိုလည္း ျဖည့္ေပးႏုိင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ အဲေတာ့ သူတို႔အတြက္ ေသာက္သံုးေရအခက္အခဲ ျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့ စီမံကိန္းကို ရပ္တန္႔ဖို႔ ဆႏၵျပၾကတာပါခင္ဗ်။ ဒီေန႔ ဆႏၵျပၾကတဲ့ လူအုပ္ထဲမွာ ပါတဲ့ အင္အားက ၅၀၀ ေလာက္ရွိပါတယ္။ ရြာမွာ ေျမထိုးေျမေကာ္စက္ေတြနားမွာ ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ဆႏၵျပတဲ့အခ်ိန္မွာ ေနာက္ကေနၿပီးေတာ့ ေျမေကာ္စက္ေတြ၊ ေျမထုိးစက္ေတြနဲ႔ ထုိးမွာစိုးလို႔ ဆုိၿပီးေတာ့ အဲဒီနားမွာ ေစာင့္ၾကပ္ေနတဲ့ အင္အားက ၃၀၀ ေလာက္ ခ်န္ခဲ့ပါတယ္ သူတို႔။”
ေဒသခံအင္အား ၈၀၀ ခန္႔ေလာက္က စီမံကိန္းဆက္မလုပ္ဖို႔ ေျမတူးစက္ေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနေပမဲ့ အာဏာပုိင္ေတြကေတာ့ ဆက္လုပ္မယ့္ အေျခအေနရွိတယ္လုိ႔လည္း သူက ဆက္ေျပာျပပါတယ္။
“ဒီဟာကို စီမံကိန္းေဖာ္ထုတ္ဖို႔အတြက္ တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရက ရန္ပံုေငြခ်ေပးထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သူတုိ႔က သုံးဖို႔အတြက္၊ လုပ္ဖို႔အတြက္ အမိန္႔ရၿပီးသား ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ သူတုိ႔ကေတာ့ ဆက္လုပ္ရမွာလို႔ ေျပာပါတယ္။”
အခုလို စီမံကိန္းလုပ္မယ့္ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမွာကို စုိးရိမ္ရၿပီး အခုေလာေလာဆယ္မွာပဲ ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီၿပီး ႐ွိေနတဲ့ သစ္ပင္ေတြ ပ်က္စီးရတဲ့အတြက္ မၾကာခင္မွာပဲ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ကို အဲဒီေဒသကလူေတြ ခံစားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေဒါက္တာ စိုးႏုိင္ က ဆုိပါတယ္။
“ဒီဆည္သာ တကယ္လို႔ မရွိေတာ့ဘူးဆုိရင္၊ ေျခာက္ေသြ႔ၿပီးေတာ့ ေရမရွိေတာ့ဘူးဆိုရင္ ရြာပတ္လည္မွာေပါက္ေနတဲ့ ထန္းေတာေတြေရာ၊ မန္းက်ည္းပင္ေတြေရာ၊ သစ္ႀကီး၀ါးႀကီးေတြ ေပါက္ေနတာေတြအားလံုး မိုးေရမေသာက္ရတာနဲ႔ပဲ ဆံုး႐ံႈးသြားႏုိင္ပါတယ္။ အခုပဲ ေျမထုိးထားတဲ့ ဧက ၁၄၀၊ ၅၀၊ ၂၀၀ ေလာက္မွာ သစ္ပင္ေတြ အျမစ္ကပါ အကုန္လံုး တူးသြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ အခုလံုး ေဖာ္သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ အဲဒီနားမွာ သလင္းေခါင္ႀကီးျဖစ္ေနၿပီဗ်။ မိုးရြာလို႔ရွိရင္ ေသခ်ာတယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ သစ္ပင္ေတြက မိုးေရေတြကို အကာအကြယ္ေပးထားၿပီး ေျမဆီလႊာကို အကာအကြယ္ေပးထားၿပီး ဆည္တဲကိုခ်တဲ့ေရဟာ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေနတာပဲ။ အခုေတာ့ အဲဒီသစ္ပင္ေတြကို အကုန္လံုး ေဂၚနဲ႔ထုိးပစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ သစ္ပင္တပင္ျဖစ္ဖုိ႔ရာက ႏွစ္ေပါင္း ရာခ်ီေစာင့္ရတာ။ အဲဒီသစ္ပင္ေတြ မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ပိုၿပီးေတာ့ ပူလာႏုိင္တယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ ေျခာက္ေသြ႔လာႏုိင္တယ္။”
ေဒသခံေတြကေတာ့ ေသာက္သံုးေရ ခက္ခဲတဲ့ ေဒသျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆည္ေရကန္ပ်က္စီးမွာ စိုးရိမ္မႈရွိေနၿပီး ဒီစီမံကိန္းကို ဆက္မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ေျပာဆုိေနၾကပါတယ္။
မေအးေအးမာ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com
.................
ဆည်ရေကန် ပျက်စီးစေနိုင်တဲ့အတွက် မြေတူးစက်ကြီးတွေကို ရပ်တန့်ဖို့ ကန့်ကွက်နေကြတဲ့ ဆားခါးရွာသားများ (ပုံ - ဒေါက်တာစိုးနိုင်)
မန္တလေးတိုင်း မြင်းခြံမြို့ ဆားခါးရွာ အပါအဝင် ရွာ ၃ ရွာလောက်က သောက်သုံးရေအတွက် မှီခိုနေရတဲ့ မြနန္ဒာဆည်အနီးမှာ မြေလွတ်မြေရိုင်း ရှင်းလင်းပြီး စီမံကိန်းအတွက် မြေတူးစက်ကြီးတွေနဲ့ တူးဖော်နေတဲ့အတွက် ဆားခါးရွာက ဒေသခံ ၅၀၀ လောက်က ဆန္ဒပြခဲ့ပြီး ၃၀၀ လောက်က မြေတူးစက်တွေကို တားဆီးခဲ့ပါတယ်။ သောက်သုံးရေတင်မက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေပါ ဖြစ်နေပြီလို့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလှုပ်ရှားတဲ့ Green for All အဖွဲ့ကလည်း ပြောပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မအေးအေးမာ က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မြင်းခြံခရို််င်အတွင်းက ဆားခါးရွာ၊ ရသေ့နှမ်းရွာ၊ ဂွေးပင်ရိုး စတဲ့ ကျေးရွာတွေက ထောင်နဲ့ချီရှိတဲ့ ဒေသခံတွေ သောက်သုံးရေအတွက် အမှီအခိုပြုနေရတဲ့ ဆည် ပျက်စီးမှာကိုစိုးရိမ်ပြီး ဒေသခံတွေက ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြနေရတာ ဖြစ်တယ်လို့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလှုပ်ရှားတဲ့ Green for All အဖွဲ့ရဲ့ တာဝန်ခံဒေါက်တာ စိုးနိုင် က ပြောပါတယ်။
“၁၉၅၀ ကျော်က တည်ခဲ့တဲ့ ဆားခါးရွာရဲ့ ရွာထိပ်က သောက်ရေကန်တွေကို ရေတဆင့်ဖြည့်ပေးနေတဲ့ ဆည် ပေါ့ဗျာ။ အဲဒီဆည်ကို ရေကျတဲ့ ရေလမ်းကြောင်းတွေကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအစိုးရကနေ ပြောတာပဲ။ အဲဒါကို မြေလွတ်မြေရိုင်းနဲ့ မြေယာဖော်ထုတ်ရေးဆိုပြီးတော့ ဖော်ထုတ်ပြီးတော့ အဲဒါကို သိမ်းဖို့ကြိုးစားတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ရွာသူရွာသားတွေက မကျေနပ်လို့ ဆန္ဒပြကြတာပါ။ ဧကရာချီပြီးတော့ ဆည်ထဲ ရေကျကောင်းတဲ့ လမ်းတွေကို ပိတ်ပြီးတော့ ရေလမ်းကြောင်းတွေကို ပိတ်ပြီးတော့ သူတို့ မြေကွက်ဖော်ပြီးတော့ ယူမယ့်သဘောရှိပါတယ်။ ဆည် ကို အဲ့လိုမျိုး ရေလမ်းကြောင်းတွေ ပိတ်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဆည်ထဲကို ရေကျတွေ ရပ်သွားပြီးတော့ ရွာထိပ်မှာရှိတဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းကန်တွေ၊ ရွာသုံးရေကန်တွေ၊ ရွာက အဲဒီကန်တွေက မိုးရေကိုပဲ အားကိုးရတာဗျ။ အဲဒီရွာမှာ ပေ ၈၀၀၊ ၁၀၀၀ လောက် တူးမှ ရေထွက်တာ။ အဲတော့ လူတိုင်း မတူးနိုင်ကြဘူး။ ဆည်ခမ်းသွားလို့ရှိရင် ရွာထိပ်က သောက်သုံးရေကန်တွေကို ပေးတဲ့ ကန်တွေကိုလည်း ဖြည့်ပေးနိုင်မှာ မဟုတ်တော့ဘူး။ အဲတော့ သူတို့အတွက် သောက်သုံးရေအခက်အခဲ ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုပြီးတော့ စီမံကိန်းကို ရပ်တန့်ဖို့ ဆန္ဒပြကြတာပါခင်ဗျ။ ဒီနေ့ ဆန္ဒပြကြတဲ့ လူအုပ်ထဲမှာ ပါတဲ့ အင်အားက ၅၀၀ လောက်ရှိပါတယ်။ ရွာမှာ မြေထိုးမြေကော်စက်တွေနားမှာ မြို့ပေါ်မှာ ဆန္ဒပြတဲ့အချိန်မှာ နောက်ကနေပြီးတော့ မြေကော်စက်တွေ၊ မြေထိုးစက်တွေနဲ့ ထိုးမှာစိုးလို့ ဆိုပြီးတော့ အဲဒီနားမှာ စောင့်ကြပ်နေတဲ့ အင်အားက ၃၀၀ လောက် ချန်ခဲ့ပါတယ် သူတို့။”
ဒေသခံအင်အား ၈၀၀ ခန့်လောက်က စီမံကိန်းဆက်မလုပ်ဖို့ မြေတူးစက်တွေကို ရပ်တန့်ဖို့ တောင်းဆိုနေပေမဲ့ အာဏာပိုင်တွေကတော့ ဆက်လုပ်မယ့် အခြေအနေရှိတယ်လို့လည်း သူက ဆက်ပြောပြပါတယ်။
“ဒီဟာကို စီမံကိန်းဖော်ထုတ်ဖို့အတွက် တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရက ရန်ပုံငွေချပေးထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ သူတို့က သုံးဖို့အတွက်၊ လုပ်ဖို့အတွက် အမိန့်ရပြီးသား ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ သူတို့ကတော့ ဆက်လုပ်ရမှာလို့ ပြောပါတယ်။”
အခုလို စီမံကိန်းလုပ်မယ့်ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်လို့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှာကို စိုးရိမ်ရပြီး အခုလောလောဆယ်မှာပဲ နှစ်ပေါင်းရာချီပြီး ရှိနေတဲ့ သစ်ပင်တွေ ပျက်စီးရတဲ့အတွက် မကြာခင်မှာပဲ သဘာဝဘေးဒဏ်ကို အဲဒီဒေသကလူတွေ ခံစားမှာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဒေါက်တာ စိုးနိုင် က ဆိုပါတယ်။
“ဒီဆည်သာ တကယ်လို့ မရှိတော့ဘူးဆိုရင်၊ ခြောက်သွေ့ပြီးတော့ ရေမရှိတော့ဘူးဆိုရင် ရွာပတ်လည်မှာပေါက်နေတဲ့ ထန်းတောတွေရော၊ မန်းကျည်းပင်တွေရော၊ သစ်ကြီးဝါးကြီးတွေ ပေါက်နေတာတွေအားလုံး မိုးရေမသောက်ရတာနဲ့ပဲ ဆုံးရှုံးသွားနိုင်ပါတယ်။ အခုပဲ မြေထိုးထားတဲ့ ဧက ၁၄၀၊ ၅၀၊ ၂၀၀ လောက်မှာ သစ်ပင်တွေ အမြစ်ကပါ အကုန်လုံး တူးသွားတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ အခုလုံး ဖော်သွားတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ အဲဒီနားမှာ သလင်းခေါင်ကြီးဖြစ်နေပြီဗျ။ မိုးရွာလို့ရှိရင် သေချာတယ်။ အရင်တုန်းကတော့ သစ်ပင်တွေက မိုးရေတွေကို အကာအကွယ်ပေးထားပြီး မြေဆီလွှာကို အကာအကွယ်ပေးထားပြီး ဆည်တဲကိုချတဲ့ရေဟာ ကြည်လင်သန့်ရှင်းနေတာပဲ။ အခုတော့ အဲဒီသစ်ပင်တွေကို အကုန်လုံး ဂေါ်နဲ့ထိုးပစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ သစ်ပင်တပင်ဖြစ်ဖို့ရာက နှစ်ပေါင်း ရာချီစောင့်ရတာ။ အဲဒီသစ်ပင်တွေ မရှိတော့တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ပိုပြီးတော့ ပူလာနိုင်တယ်။ ပိုပြီးတော့ ခြောက်သွေ့လာနိုင်တယ်။”
ဒေသခံတွေကတော့ သောက်သုံးရေ ခက်ခဲတဲ့ ဒေသဖြစ်တဲ့အတွက် ဆည်ရေကန်ပျက်စီးမှာ စိုးရိမ်မှုရှိနေပြီး ဒီစီမံကိန်းကို ဆက်မလုပ်သင့်ဘူးလို့ ပြောဆိုနေကြပါတယ်။
မအေးအေးမာ / ဗွီအိုအေ (မြန်မာပိုင်း)
http://burmese.voanews.com