 |
| တႏိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္ေရးဆိုင္ရာ သမၼတနဲ႔ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ |
ျမန္မာအစိုးရကဖိတ္ေခၚထားတဲ့ NCA တႏိုင္ငံလုံး အပစ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထုိးသင့္ မထိုးသင့္ဆိုတဲ့ကိစၥကို ဆုံးျဖတ္ဖို႔ KIO အဖြဲ႔ဟာ ၾသဂုတ္လ (၁၇ နဲ႔ ၁၈) ႏွစ္ရက္ၾကာ လိုင္ဇာဌာနခ်ဳပ္မွာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း NCA မွာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အားလုံး တၿပဳိင္နက္တည္း လက္မွတ္ေရးထိုးေရးမူကို ဆက္လက္ ကိုင္စြဲသြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ၾသဂုတ္ ၂၁ ရက္၊ မေန႔တုန္းက KIO ရဲ႕သေဘာထားကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာရွိေနၾကတဲ့ လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အားလုံး အပတ္အခတ္ရပ္ႏိုင္မွသာ အစိုးရကေျပာေနတဲ့ Nationwide Cease-Fire တႏုိင္ငံလုံး အပစ္ရပ္ေရးဆိုတဲ့အဓိပၸာယ္ ျပည့္စုံမွာျဖစ္တယ္လို႔ KIO ရဲ႕ နည္းပညာ အႀကံေပးအဖဲြ႔ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူ ဦးေဒါင္ခါးက ေျပာပါတယ္။
“Nationwide Ceasefire အသံုးအႏႈန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ တႏိုင္ငံလံုးကို လႊမ္းၿခံဳတဲ့ sign ထိုးမႈ mood မ်ဳိးေပါ့- ျဖစ္သင့္တာေပါ့။ ဒါမွ မဟုတ္လုိ႔ရွိရင္ တဖြဲ႔၊ ႏွစ္ဖြဲ႔၊ သံုးဖြဲ႔ကိုခ်န္ထားၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒါလည္း တႏိုင္ငံလံုးကို လႊမ္းၿခံဳတဲ့အေနအထားမ်ဳိး မျဖစ္ေစသလို ၿခိမ္းေျခာက္မႈ တစံုတရာကို ျဖစ္ပြားေစတဲ့ကိစၥမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီ Nationwide Ceasefire ဟာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္း အားလံုးကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ လူမ်ဳိးစုအားလံုးကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ စိတ္ခ်မႈအေနအထားတခုကို ေရာက္ရွိသြားေအာင္ ဖန္တီးေနတဲ့အဆင့္ေပါ့၊ ေျခလွမ္းျဖစ္တယ္လို႔ အဲလို နားလည္ခံယူထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အဲလို အားလံုးပါဝင္ေရးမူကို ဆက္လက္ ကိုင္စဲြျခင္း ျဖစ္တယ္။ အစိုးရနဲ႔ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္သြားဖို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ EAO (တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္) အဖြဲ႔ေတြနဲ႔လည္း ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္သြားဖို႔လိုပါတယ္။”
KIO အဖြဲ႔ကေတာ့ တဖြဲ႔ခ်င္းအေနနဲ႔ အစိုးရနဲ႔သီးျခား လက္မွတ္ေရးထုိးမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဦးေဒါင္ခါးက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ သီးျခားထိုးဖို႔ေတာ့ မရွိေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က အားလံုးပါဝင္ေရး မူအတုိင္းပဲ သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ အားလံုးပါဝင္ႏုိင္ေရးမူကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အေကာင္းဆံုးရလဒ္ကို က်ေနာ္တို႔က ေစာင့္ေနတဲ့ အေနအထားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးအေပၚမွာ ႐ိုး႐ိုးသားသားနဲ႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းနဲ႔ common ျဖစ္တဲ့အေနအထားမ်ဳိးကို လုပ္သင့္ပါတယ္။ ဒီအကြက္မွာ က်ေနာ္တို႔အႏိုင္ရရွိေအာင္လုပ္မယ္။ ေနာက္အကြက္မွာဆိုလို႔ရွိရင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး ပုံစံေျပာင္းၿပီးေတာ့ အႏိုင္ရရွိေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ဒီအႏိုင္ရရွိေရးမူ သေဘာထားေတြ မထားဘဲနဲ႔ common ျဖစ္တဲ့ဟာေတြကို က်ေနာ္တို႔က ဦးစားေပးၿပီးလုပ္သြားရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ သေဘာတရားက သမၼတရဲ႕ဖိတ္ေခၚတာဟာ အဖြဲ႔အစည္းေတြအေပၚမွာ မရွင္းလင္းေစတဲ့ဟာမ်ဳိး ျဖစ္ေစတယ္ေပါ့။ သေဘာတရားက အခု NCCT နဲ႔ UPWC နဲ႔ Senior Delegation နဲ႔ EAO အဖြဲ႔အစည္းေတြ ရွိရဲ႕သားနဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္းမရွိဘဲ သီးျခား အစိုးရဘက္ကနဲ႔ Unilateral invitation ပံုစံမ်ဳိး လုပ္တယ္ဆိုေတာ့ ဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြကို စိတ္ထဲမွာ စႏိုးစေနာင့္ ျဖစ္ေစတဲ့အေနအထားေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။”
လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အားလုံး ပါဝင္မွသာ KIO အဖြဲ႔ကလည္း NCA မွာ တၿပိဳင္နက္တည္း လက္မွတ္ထိုးသင့္တယ္လို႔ ကခ်င္အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြကလဲ ေတာက္ေလွ်ာက္အႀကံေပးတုိက္တြန္းခဲ့တာပါ။ သူတို႔ရဲ႕ အႀကံေပးခ်က္ေတြကို အေလးထားတဲ့အတြက္ KIO ရဲ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္အေပၚ ဝမ္းသာႀကဳိဆိုမိတယ္လို႔ ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ယက္ တာဝန္ခံ ေဒၚခြန္ဂ်ာက ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားလို႔ ေျပာလုိ႔ရတဲ့ ဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ေတာ့ အကုန္လံုး ႀကိဳဆိုဝမ္းသာတာတာ ေတြ႔ရပါတယ္ရွင့္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုရင္ေတာ့ ဥပမာဆိုရင္ေတာ့ အစိုးရကေတာ့ ဒီ NCCT process မွာ တခါမွ ပါဝင္ခဲ့ျခင္းမရွိတဲ့ နာဂလို အဖြဲ႔အစည္းမ်ဳိးကိုက်ေတာ့ ဒီထဲမွာ ပါရေအာင္ဆိုၿပီး ဖိတ္ေခၚထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ NCCT process မွာ ေတာက္ေလွ်ာက္ပါလာတဲ့ ပေလာင္လိုအဖြဲ႔၊ ၿပီးလို႔ရွိရင္ေတာ့ ရခုိင္လို အဖြဲ႔မ်ဳိးကိုက်ေတာ့ မပါပါနဲ႔လို႔ ေျပာထားတာ ေတြ႔ရတယ္ေပါ့။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရက ေတာင္းဆိုတဲ့ ၁၅+၁ ေပါ့- ေျပာေနတဲ့အဖြဲ႔နဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ ဘက္က ေျပာတဲ့ လက္ရွိ လက္မွတ္ထုိးထားၿပီးေတာ့မွ ေနာက္ထပ္ အေပါင္း (၁) လို႔ေျပာတာေတာင္ မတူၾကဘူးရွင့္။ 15+1 လို႔ ေျပာတာ အခ်င္းခ်င္းေတာင္ မညီတဲ့အတူတူေတာ့ အကုန္လံုး ၿပိဳင္တူထုိးမွရမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ က်မတို႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္ရွင့္။”
အခုရက္ပိုင္းအတြင္း KIO ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာ အစိုးရတပ္ေတြနဲ႔ တုိက္ပြဲေတြမရွိဘူးဆိုေပမယ့္ အစိုးရတပ္ေတြကေတာ့ ျမစ္ႀကီးနား၊ လိုင္ဇာ၊ ဗန္းေမာ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေဒသေတြမွာ တပ္အင္အားေတြ တုိးခ်ဲ႕ခ်ထားၿပီး စစ္ေရးျပင္ဆင္မႈေတြ ပိုလုပ္လာေနတယ္လို႔ ဦးေဒါင္ခါးက ေျပာပါတယ္ခင္ဗ်ား။
NCCT : : Nationwide Ceasefire Coordination Team
UPWC : : Union Peace-Making Work Committee
SD: : Senior Delegation
EAO: : Ethnic Armed Organization
ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com