တစ္ေန႔ကရန္ကုန္မွာ ULS ကုမၸဏီရဲ႕annual dinner တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္--ULS ကုမၸဏီမွာဝန္ထမ္းအင္အားနည္းနည္း ပဲရွိပါတယ္--သို႔ေသာ္သူရဲ႕အားသာခ်က္က team work ပါ--သူ႔အပိုင္းႏွင့္သူကြ်မ္းက်င္ ရာကိုလုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိသူေတြစုေပါင္းထားၿပီးအေပၚက management ကၫွိႏႈိင္းေပါင္းစပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ရလဒ္တစ္ခုရေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္--သူပါဝင္လုပ္ေဆာင္ရမဲ့အပိုင္းကိုကြ်မ္းက်င္စြာလုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ တာေၾကာင့္ႏိုင္ငံျခားသားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါတယ္--ဒါေၾကာင့္လည္းေျကာ္ျငာစရာေတာင္မလိုပဲလုပ္ငန္းပ႐ိုဂ်က္ေတြစဥ္ဆက္မျပတ္ရခဲ့ပါတယ္--
ကုန္သြယ္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ Trade in goods နဲ႔ Trade in services ရွိပါတယ္--Trade In goods ကေတာ့ တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္သူမ်ားပါတယ္--Trade in services ကေတာ့ scope ကက်ဥ္းပါတယ္-ပညာရွင္ေတြပဲစိတ္ဝင္စားပါတယ္--ေလရႊီးၿပီးလူအထင္ႀကီးေအာင္ပြားတတ္ရင္ဝင္ေငြေကာင္းႏိုင္ေပမဲ့ အစိုးရမူဝါဒေျပာင္းလဲမႈအလိုက္လုပ္ငန္း procedures ေတြေျပာင္းႏိုင္တာေၾကာင့္ အဆက္အသြယ္ရင္းႏွီးမႈလည္းလိုပါတယ္--တကယ္စဥ္းစားၾကည့္ရင္ေတာ့ လုပ္ရတဲ့ workload နဲ႔ ရတဲ့ income ကမတန္ပါဘူး--ဝန္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ႐ုံးေတြသြားတဲ့ အခါ "ပြဲစား"လိုလြယ္လြယ္နဲ႔ေခၚေဝၚသတ္မွတ္ခံရတာကိုေတာ့ နာ ၾကပါတယ္-- business လုပ္ငန္းတစ္ခုရဲ႕ formulation အပိုင္းကိုလုပ္ရတာျဖစ္လို႔ professional ဆန္ပါတယ္--
business consultancy ကိုေဇာင္းေပးလုပ္ခ်င္တာနဲ႔ဒီလိုင္းကိုအားလုံးသေဘာတူေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါ--management ပိုင္းမွာ စီးပြားကူးသန္းကထြက္လာတဲ့ senior officials ေတြနဲ႔စုဖြဲ႕ထားတာေၾကာင့္ စံ တစ္ခုသတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္--ဘာစံလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာမွာကုမၸဏီအဖြဲ႕အစည္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စာရင္း ၂ ခုထားရွိပါတယ္--အမွန္စာရင္း နဲ႔ make up လုပ္ထားတဲ့စာရင္းပါ--အမွန္စာရင္းကေတာ့ BOD meeting ေတြမွာ ကုမၸဏီရဲ႕ performance ကိုမွန္မွန္ကန္ကန္သုံးသပ္ၿပီးေရွ ့မွာ ဘာလုပ္မယ္ဆိုတာ သုံးသပ္ေဖၚထုတ္ၾကပါတယ္-- make up စာရင္းကေတာ့ အခြန္ဌာန ကိုတင္ျပဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္-- အခြန္ကဆရာေတြနဲ႔ ၫွိႏႈိင္းၿပီးအခြန္သက္သာေအာင္လုပ္ၾကတာပါ--ဘယ္လိုၫွိၾကသလဲဆိုေတာ့ နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ပါ။ ULS ဟာစတင္တည္ေထာင္စဥ္ကတည္းကဒီလိုစာရင္း ၂ ခုထားတဲ့ ကိစၥကိုမႏွစ္သက္လို႔ဘ႑ာႏွစ္တိုင္းလိုလိုအမွန္စာရင္းပဲတင္ျပပါတယ္--
လူ၂ေယာက္နဲ႔စတင္တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ULS ဟာ ၇ ႏွစ္ျပည့္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ မွာ အထိုက္အေလ်ာက္ေအာင္ျမင္မႈမ်ားရရွိခဲ့ေပမဲ့ ယခုႏွစ္ပိုင္းေတြမွာအျမတ္ဝင္ေငြက်ဆင္းခဲ့ပါတယ္--၂၀၁၆ -၁၇ ဘဏၰာႏွစ္မွာ ULS ဝင္ေငြက်ဆင္းခဲ့တယ္ဆိုတာကအစိုးရသစ္တက္လာၿပီး ၃ လ ေနမွMIC ကိုျပန္ဖြဲ စည္း့ပါတယ္ ။ေအာက္တိုဘာမွာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳဥပေဒသစ္ထြက္လာလို ့ ဥပေဒေဟာင္းနဲ့လုပ္ထားတာေတြ ၂၀၁၆ ဒီဇင္ဘာမွာအကုန္ျဖတ္ရပါတယ္ ။ဥပေဒအသစ္ကလည္း ခ်က္ခ်င္းသံုးမရေသးပဲနည္းဥပေဒထြက္ လာသည္အထိေစာင့္ေနရပါတယ္-- ၂၀၁၇ မတ္လကုန္ေလာက္က်မွ နည္းဥပေဒကိုျပဌါန္းႏိုင္ခဲ့့လို ့၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘ႑ာႏွစ္မွာတစ္ႏွစ္လံုး ေစာင့္ၾကည့္ ေနၾကရတာနဲ ့ပဲအလုပ္တစ္ခုမွျဖစ္ျဖစ္ေျမာက္ေျမာက္မၿပီးပဲဟိုဟာေစာင့္ ဒီဟာေစာင့္နဲ့ဘ႑ာႏွစ္တစ္ႏွစ္လုံးအခ်ိန္ကုန္သြားခဲ့ရပါတယ္။ကုမၸဏီအေနနဲ႔ အရင္ႏွစ္ ကလက္က်န္အလုပ္ေတြ ဆက္လုပ္ေပးခဲ့ရလို့သာ ဝင္ေငြအထိုက္အေလ်ာက္ရခဲ့တာပါ။
ULS ကုမၸဏီအေနနဲ႔က်ပ္ေငြေထာင္နဲ့ခ်ီဝင္ေငြရခဲ့တုံးကလည္း အမွန္အကန္စာရင္းမ်ားျပၿပီးဝင္ေငြခြန္ သိန္းရာနဲ႔ခ်ီေပးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္ ။လုပ္ငန္းတူလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ကုမၸဏီအခ်ိဳ ့အေနနဲ႔ဝင္ေငြခြန္ကို တစ္ႏွစ္မွ က်ပ္ ၃ -၄ သိန္းသာေပးေဆာင္ခဲ့ၾကတာကိုသိေနေပမဲ့မိမိ တို႔ခ်မွတ္ထားတဲ့ စံ အတိုင္းႏွစ္စဥ္အမွန္အကန္စာရင္းမ်ားသာတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ဝင္ေငြကို receipt ေတြနဲ့တကြ အတိအက်သက္ေသျပတဲ့အခါ"သူမ်ားလုပ္ငန္းတူေတြအေနနဲ႔ မိမိတို႔ယူတာထက္ပိုယူတယ္၊ ULS ကုမၸဏီက service fee ယူတာနည္းေနတယ္” ဆိုၿပီး အႀကံျပဳသလိုလိုနဲ႔ အစ္တာလည္းခံရပါေသးတယ္။ အခြန္မွဴးေတြက တစ္ႏွစ္တစ္ေယာက္ေျပာင္းေနေတာ့ကုမၸဏီရဲ ့အတိတ္ကာလကဘယ္ လိုေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာကိုသိပုံလည္းမေပၚသလိုျပန္လွန္ၾကည့္ပုံလည္းမရပါဘူး။ေနာက္ထူးျခားတာကအခြန္လုပ္ငန္း procedures ေတြကိုေက်ေက်ညက္ညက္ရွိပုံမရပါဘူး။တစ္ေယာက္က ရတယ္ေျပာေပမဲ့ ေနာက္တစ္ေယာက္ၾကေတာ့ မရဘူးလို႔ေျပာျပန္ပါတယ္--
ULS အေနနဲ႔ မွန္မွန္ကန္ကန္ပဲ စာရင္းတစ္ခုထဲထားၿပီးအခြန္ဌာနကထုတ္ျပန္ထားတဲ့စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္--ဝင္ေငြခြန္ကိုလည္း ေက်က်နပ္နပ္ႀကီးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္--ယခုတင္ျပတဲ့ ျဖစ္စဥ္ဟာျမန္မာကုမၸဏီေလာကမွာ မဆန္းလွေသာျဖစ္စဥ္တစ္ခုပါ--ျပန္အယူခံဝင္ဖို႔ အသနားခံဖို႔ မဟုတ္ပါ။ စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ဆိုတာ အခြန္ေငြေကာက္ခံတဲ့ လုပ္ငန္း procedures ေတြအေပၚအမ်ားႀကီးမူတည္ပါတယ္-- ကုမၸဏီတစ္ခုဟာဘ႑ာ ႏွစ္တစ္ခုမွာအခြန္ေငြကိုေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီးေပးႏိုင္ခဲ့ရင္ အလြန္ေပ်ာ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခြန္ေကာက္ခံတဲ့ ဌာန ကအခြန္ေဆာင္တဲ့ ကုမၸဏီေတြ ကိုယုံၾကည္မႈမရွိၾကပါ။ သူတို႔ လိမ္မွာ ပဲ--ရတဲ့နည္းနဲ႔အခြန္သက္သာေအာင္လုပ္မွာပဲ လိုမွတ္ယူၾကပါတယ္-- မိမိကိုယ္သာအသိဆုံးျဖစ္ပါတယ္--လြန္ခဲ့ေသာ ၅-၆ ႏွစ္က ဝင္ေငြခြန္ေဆာင္ရတဲ့ ကိစၥမွာျပႆနာႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္မရွိလွပါ--
၂၀၁၆ခုႏွစ္ကဝင္ေငြခြန္တင္ျပတဲ့အခါေတာ့ဝင္ေငြကယခင္ႏွစ္ေတြကလိုမျဖစ္ခဲ့ေတာ့ပါ--ဒါလည္းလူတိုင္းသိေနတဲ့မဆန္းလွေသာကိစၥေတြပါ-- ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားဝင္မလာသည့္အခ်ိန္မွာULS ဝင္ေငြက်ဆင္းသြားတာမဆန္းလွပါဘူး--ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြတဖြဲဖြဲမစဲပဲဝင္ေရာက္လာခ်ိန္၌ ULS team ဟာထိုင္းသြားလိုက္ မေလးရွားသြားလိုက္ႏွင့္ work schedule အျပည့္လုပ္ရပါတယ္--clients ေတြက MIC တင္ျပရန္အတြက္သူတို႔ staff ေတြအမ်ားအျပားရန္ကုန္လာမဲ့အစား ULS team က key persons ေတြကိုေခၚယူတြက္ ခ်က္ေစျခင္းကစရိတ္လည္းသက္သာ အခ်ိန္ကိုလည္း saved ျဖစ္ေစပါတယ္--
အဲေတာ့ အတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ကို သိန္း ၉၀ ေက်ာ္ ေပးေဆာင္ရမွာျဖစ္ၿပီး အျမတ္ခြန္ကေတာ့ ၂ သိန္းနီးပါးဘဲေပးေဆာင္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ပါတယ္ ။ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ တြက္ခ်က္တာမွာလည္း အမွန္ဝင္ေငြေပၚမွာဘဲ မတြက္ခ်က္ဘဲ other income အေနနဲ့ျပထားတဲ့ saving account ကရတဲ့ ဘဏ္တိုးကိုပါ ဝင္ေငြထဲေပါင္းထည့္ၿပီးတြက္လို့ တင္ျပခ်က္ထက္ ပိုေပးရပါတယ္ ။expense မွာ overhead cost ေတြက ေလ်ာ့လို့မရပါဘူး--ရံုးခန္းကလည္း ဆက္ငွားထားရပါတယ္--။ ပညာသည္ ဝနိထမ္းေတြကလည္း ျဖဳတ္ပစ္လို့မျဖစ္ပါဘူး ။ အႏွစ္ႏွစ္အလလ ေလ့က်င့္ေမြးထားရတာပါ ။ညာၿပီးတင္ျပတဲ့စာရင္းေတြကို သူတို့တြက္ခ်င္သလိုတြက္တာ ေျပာစရာမရွိေပမဲ့ အမွန္စာရင္းတင္သူေတြကို တြက္ ခ်င္သလိုတြက္ၿပီး ေတာင္းခ်င္သေလာက္ေတာင္းတာကေတာ့ အေတာ္ဆိုးပါတယ္ ။ႏိုင္ငံအတြက္အခြန္ေဆာင္ခ်င္တဲ့ ေစတနာကို ကုန္ခမ္းသြားေစပါတယ္ ။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြက္အခြန္ဌာနကိုတင္ျပတဲ့အခါ-အားလုံးေသာစာရင္းေတြဟာအမွန္အကန္ေတြျဖစ္ပါတယ္--ဝင္ေငြအပိုင္းတင္ျပတြက္ခ်က္မႈေတြကိုအခြန္ဌာနကလက္ ခံခဲ့ပါတယ္--ဒါေပမဲ့ သုံးစြဲေငြအပိုင္းမွာေတာ့ အမွန္တကယ္သုံးစြဲခဲ့ေပမဲ့ ဒီေခါင္းစဥ္ကေတာ့ခြင့္မျပဳႏိုင္ဘူး--ဒီေခါင္းစဥ္ကေတာ့ ေလွ်ာ့မယ္--စသည္ျဖင့္သူတို႔နည္းသူတို႔ဟန္နဲ႔တြက္ခ်က္လိုက္တဲ့အခါ ULS ဟာဝင္ေငြခြန္ သိန္း၅၀ေက်ာ္ေဆာင္ ရမဲ့အေနအထားကိုေရာက္သြားပါေတာ့တယ္--ULS ကစါရင္းကိုင္ေတြကဘယ္လိုပဲအမွန္အကန္တင္ျပတင္ျပ အခြန္ဌာနရဲ႕တြက္ခ်က္မႈက with holding tax 2% ကိုမရရေအာင္တြက္ခ်က္တဲ့ ပုံစံမ်ိဳးျဖစ္ေနပါတယ္လို႔သုံးသပ္မိပါတယ္--withholding tax 2% ဆိုတာကလည္းက မွားယြင္းေနတာပါ ။ ၂% ႀကိဳေပးထားၿပီး အဲေလာက္မျမတ္ရင္ refund ျပန္ေတာင္း ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာ စာေပၚမွာဘဲရွိပါတယ္ ။ လက္ေတြ ့မွာမရပါဘူး ။ သူတို့တြက္ခ်င္သလိုတြက္ၿပီး ေတာင္းသေလာက္ေပးလိုက္ရတဲ့ အေနအထားလို႔ဆိုရပါေတာ့မယ္--entertainment expense ကိုလည္း expense အေနနဲ့ႏွဳတ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ဆက္ဆံရေတာ့အထိုက္အေလ်ာက္ဧည့္ခံစါးရိတ္ဆိုတာရွိပါတယ္--ဒါလည္းလက္မခံပါဘူး--
ULS management ကေတာ့ ၂၀၁၆-၂၀၁၇မွာ အျမတ္အနည္းငယ္ရွိေပမဲ့ အခြန္ဌာနရဲ႕ တြက္ခ်က္မႈေၾကာင့္ အရႈံးေပၚခဲ့တာကို မခ်င့္မရဲျဖစ္ မိျကပါတယ္--service လုပ္ငန္းဆိုတာဝင္ေငြေသာက္ေသာက္လဲရၿပီးတစ္ႏွစ္တစ္ႏွစ္မွာက်ပ္ေငြေ ထာင္နဲ႔ခ်ီဝင္လာဖို႔ဆိုတာဆယ့္ခတ္ရံမွတစ္ခါေလာက္ပါ-- ေထာင္နဲ႔ခ်ီဝင္ခဲ့တုံးကလည္းအမွန္အကန္စာရင္းမ်ားျပၿပီးဝင္ေငြခြန္ေပးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္ --အခြန္ဆိုတာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ေလာေလာဆယ္ဖိစီးမႈတစ္ရပ္ျဖစ္ေနလို႔ social media မွာေအာ္ေနၾကတာလည္းအမ်ားအျမင္ပါ-- အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္ေျပာင္းလဲေတာ့မယ္လို႔ေႂကြးေၾကာ္ေႏုျကေပမဲ့ဘာမွမေျပာင္းလဲေသးပါ--ULS အျဖစ္ကမွန္မွန္ကန္ကန္ စာရင္းေတြနဲ႔ တင္ျပေနရာကေန အမ်ားမိုးခါးေရေသာက္ေနၾကသလိုစာရင္း၂ ခုထားရွိၿပီး under table ေတြနဲ႔ ဝင္ထြက္ရေတာ့မလား ??အက်င့္ေကာင္းေနတဲ့ ကုမၸဏီအဖြဲ႕ အစည္းေတြကို အမ်ားမိုးခါးေရေသာက္သလိုအက်င့္ပ်က္လာေအာင္ေတာ့ယခု လို ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီဆိုတဲ့ အစိုးရလက္ထက္မွာမွန္မွန္ကန္ကန္လုပ္ေနသူေတြကိုစိတ္ပ်က္ေအာင္မလုပ္မိဖို႔ Facebook ကေနတင္ျပေအာ္ဟစ္လိုက္ပါတယ္--ခင္ဗ်ားတို႔ take off position ေရာက္ေအာင္ပ်ံတက္ေနတဲ့ ေလပ်ံႀကီးေပၚကေန ခုန္ခ်ၿပီး အမ်ားမိုးခါးေရေသာက္ရတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္ခ်င္ဘူးဗ်ာ--
Myo Oo