တူရကီ စီးပြားေရး ထင္မွတ္ထားသည္ထက္ ပုိမုိထိခိုက္ေစသည့္ ႐ုရွားအစုိးရ၏ ပိတ္ဆုိ႔မႈ

< သင္းေအာင္ >

႐ုရွားႏွင့္ တူရကီႏုိင္ငံမ်ား အၾကား ဆက္ဆံေရး တင္းမာမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ထြက္ေပၚလာ ခဲ့သည့္ ႐ုရွားအစိုးရ၏ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈသည္ ယခုအခါ တူရကီႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးကုိ ထင္ထားသည္ထက္ ပုိ၍ အထိနာလ်က္ ရွိသည္။

႐ုရွားႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ တူရကီႏုိင္ငံသည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၂ ဘီလီယံေက်ာ္ ဆံုး႐ံႈးေနၿပီး ယင္းပမာဏမွာ တူရကီအစိုးရမွ ခန္႔မွန္းထားသည့္ ပမာဏထက္ ေလးဆပုိမုိ မ်ားျပားလ်က္ ရွိသည္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္စဥ္ က ႐ုရွားႏုိင္ငံသည္ တူရကီႏုိင္ငံမွ အသီးအႏွံႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ၆ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ ဝယ္ယူခဲ႔ ေသာ္လည္း စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ခဲ့ၿပီး ေနာက္ ႐ုရွား အစိုးရသည္ အဆုိပါ အသီးအႏွံ ႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ မ်ား တင္သြင္းျခင္းကုိ ရပ္တန္႔လုိက္႐ုံ သာမက တူရကီ စားေသာက္ကုန္ ပစၥည္းတင္သြင္းမႈ ကုိပါ တားျမစ္လုိက္ရာ တူရကီအစိုးရ အဖို႔ ႏုိင္ငံဘ႑ာ အျဖစ္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၇၆၄ သန္းခန္႔ နစ္နာခဲ့ရသည္ ဟု တူရကီ စုိက္ပ်ဳိးေရး ဝန္ႀကီးက ေျပာသည္။

ထုိ႔ျပင္ ႐ုရွားအစိုးရသည္ ၄င္းတုိ႔၏ ႏုိင္ငံသားမ်ားအား တူရကီႏုိင္ငံ သုိ႔ အေပ်ာ္ခရီး သြားေရာက္ျခင္း ကုိ ပိတ္ပင္လုိက္ျခင္း ေၾကာင့္ ခရီးသြားလာေရး လုပ္ငန္းအေပၚ အမွီသဟဲ ျပဳေနရသည့္ တူရကီႏုိင္ငံ အတြင္းရွိ ေစ်းဆုိင္မ်ား၊ အငွား ယာဥ္ေမာင္းမ်ား၊ လမ္းေဘး ေစ်းသည္မ်ားမွာ အခက္အခဲမ်ား ႏွင့္ႀကံဳေတြ႕ ခဲ႔ရၿပီး ေစ်းဆုိင္ အမ်ားအျပားမွာ ပိတ္ပစ္ရသည္ အထိ အေျခအေန ဆုိးရြားခဲ့ေၾကာင္း တူရကီ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ေဇဖာဆြိဳင္းလူ က ေျပာခဲ့သည္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ခဲ့သည့္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ တစ္ႏွစ္ အတြင္းမွာပင္ တူရကီႏုိင္ငံ သုိ႔ ႐ုရွားခရီးသည္ ၄ ဒသမ ၅ သန္း ဝင္ေရာက္ လာခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းမွ ႏုိင္ငံအတြက္ ျပည္ပဝင္ေငြ အေျမာက္အျမား ရွာေဖြေပး ႏုိင္ခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ခရီးသြားလာျခင္း အေပၚ ႐ုရွားအစိုးရမွ ပိတ္ပင္လုိက္ သျဖင့္ တူရကီႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ယင္းလုပ္ငန္းမွ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃ ဘီလီယံ ေက်ာ္ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရသည္။

တူရကီအစိုးရ အတြက္ အဆုိးရြားဆံုး ထိခုိက္နစ္နာ ေစသည့္က႑ တစ္ရပ္မွာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရး က႑ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ ႐ုရွား၏ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ တူရကီႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ အနည္းဆံုး တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄ ဒသမ ၄ ဘီလီယံ၊ အမ်ားဆံုး အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၇ ဒသမ ၃ ဘီလီယံခန္႔ အထိ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာ မည္ ျဖစ္သည္။

တူရကီႏုိင္ငံသည္ ယခင္က ႐ုရွားႏုိင္ငံ၏ အႀကီးမားဆံုး ကုန္သြယ္ဖက္ ႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ၿပီး တူရကီ အစိုးရသည္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း ႐ုရွားႏုိင္ငံသုိ႔ အေမရိကန္  ေဒၚလာ ၅ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ တန္ဖုိးရွိ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကုိ တင္ပုိ႔ခဲ့ၿပီး ယင္းႏုိင္ငံမွ ကုန္ပစၥည္း မ်ားကုိ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂၅ ဒသမ ၂ ဘီလီယံခန္႔ အထိ ျပန္လည္ တင္သြင္းခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ တူရကီႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ႐ုရွားႏုိင္ငံႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈကုိ ၂ဝ၂၃ ခုႏွစ္ အေရာက္တြင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁ဝဝ ဘီလီယံအထိ တုိးျမႇင့္ရန္ ဆႏၵရွိေၾကာင္း ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ က က်င္းပခဲ႔ေသာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ သမၼတမ်ား အၾကား ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ အဆုိပါ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္မွာ ပ်က္သုဥ္းသြား ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ တူရကီႏုိင္ငံ သည္ ႐ုရွားႏုိင္ငံမွ ထြက္ရွိသည့္ ဂ်ံဳကုိ အမ်ားဆံုး ဝယ္ယူတင္သြင္း ေနသည့္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယခုအခါ ၄င္းတုိ႔အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံအတြင္း လုိအပ္သည့္ ဂ်ံဳမ်ားကုိ တျခားႏုိင္ငံမ်ားမွ ဝယ္ယူ ေနရၿပီ ျဖစ္သည္။

ထုိမွ်သာမက ႐ုရွားႏုိင္ငံက စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔လုိက္ၿပီး ေနာက္တြင္ တူရကီႏုိင္ငံသုိ႔ ၄င္းတုိ႔ ယခင္က ပံုမွန္ ေပးအပ္လ်က္ ရွိသည့္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားကုိ ရပ္ဆုိင္းလုိက္ရာ ယခုအခါ ႐ုရွားအစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မွာ တူရကီႏုိင္ငံ ၏ စီးပြားေရးကုိ အႀကီးအက်ယ္  ၿခိမ္းေျခာက္မည့္ အေျခအေနတြင္ ရွိေနသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တူရကီ အစိုးရမွာ ေလာင္စာအတြက္ တည္ၿငိမ္မႈ ပ်က္ျပားေနၿပီး ေဝးကြာသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွ စြန္႔စြန္႔စားစား ျဖင့္ ဝယ္ယူရန္ စဥ္းစားေနရၿပီ ျဖစ္သည္။ အလားတူ ႐ုရွားအစုိးရက ခ်မွတ္ထားေသာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈအရ ႐ုရွားႏုိင္ငံအတြင္း ရွိ တူရကီကုမၸဏီမ်ား အေနျဖင့္ လုပ္ငန္း လည္ပတ္ခြင္႔ သာမက သယ္ယူ ပုိ႔ေဆာင္ခြင့္ မ်ားပါ ပိတ္ပင္ခံရၿပီး တူရကီပုိင္ သေဘၤာ မ်ားမွာလည္း ႐ုရွားသေဘၤာဆိပ္ ႏွင့္ဆိပ္ကမ္း မ်ားသုိ႔ ဆုိက္ကပ္ခြင့္ ဆံုး႐ႈံးခဲ႔ရၿပီး ျဖစ္သည္။

တူရကီႏုိင္ငံ အတြက္ ရတက္မေအး ေစသည့္ ေနာက္တစ္ခ်က္မွာ ႐ုရွားႏုိင္ငံ အတြင္းရွိ တူရကီ လုပ္သားမ်ား အေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ႐ုရွားသမၼတ ဗလာဒီမာပူတင္ က ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ စားေသာက္ကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား တြင္ တူရကီ ႏုိင္ငံသားမ်ားအား အလုပ္ ခန္႔အပ္ျခင္းမွ တားျမစ္ လုိက္ေသာေၾကာင့္ ၄င္းႏုိင္ငံအတြင္းရွိ တူရကီ အလုပ္သမား မ်ားႏွင့္ ၄င္းတုိ႔အေပၚ မွီခုိေနရသည့္ မိသားစုဝင္ မ်ားမွာ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ႐ုရွားစီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ၄င္းတုိ႔ လုိအပ္သည့္ လုပ္သား အင္အားစုမ်ားကုိ ဗဟုိအာရွႏွင့္ ယခင္ ဆုိဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု ေဟာင္းႏုိင္ငံမ်ားမွ အလြယ္တကူ ရရွိႏုိင္ေသာ

ေၾကာင့္ ပူတင္အစိုးရ၏ အဆုိပါ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ သည္ တူရကီႏုိင္ငံ ကုိသာ အမ်ားဆံုး အထိနာ ေစခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္မည့္ စီးပြားေရး စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ပုိက္လုိင္း တည္ေဆာက္မႈ စီမံကိန္းမ်ားကုိ လည္း ႐ုရွားအစိုးရက ဖ်တ္သိမ္း ပစ္လုိက္ျခင္း သည္ နဂုိကပင္ ယုိင္နဲ႔ေနသည့္ တူရကီ စီးပြားေရး အတြက္ ေျမြပူရာ ကင္းေမွာင့္ သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္လာေစခဲ့သည္။

အေရွ႕ အလယ္ပုိင္း၌ ISIS စစ္ေသြးၾကြ မ်ား၏ နယ္ေျမသိမ္းပုိက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ တူရကီႏုိင္ငံ အတြင္းသုိ႔ ဒုကၡသည္ အမ်ားအျပား ဝင္ေရာက္လာၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ ႏုိင္ငံ၏ လီရာေငြေၾကး တန္ဖုိးမွာ က်ဆင္း လာခဲ့သည့္အျပင္ ထုိအခ်ိန္မွ စ၍ တူရကီႏုိင္ငံ သည္ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈ ဒဏ္ကုိ ရင္ဆုိင္ ေနခဲ့ရသည္။

ယခင္က ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံလာ ခဲ့သည့္ တူရကီႏွင့္႐ုရွား ႏုိင္ငံတုိ႔အၾကား တင္းမာမႈမ်ားသည္ တူရကီႏုိင္ငံမွ Su-24 အမ်ဳိးအစား ႐ုရွား ဗံုးႀကဲေလယာဥ္ တစ္စင္းကုိ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလ အတြင္းက ဆီးရီးယား နယ္စပ္တြင္ ပစ္ခ်ခဲ့ၿပီးေနာက္ စတင္ျဖစ္ပြား လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အဆုိပါ ကိစၥရပ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တစ္ဖက္ႏွင္႔ တစ္ဖက္ ျပစ္တင္ခဲ့ၾကၿပီး တစ္ဖက္ကို တစ္ဖက္ အေလွ်ာ့ေပးခဲ့ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးမွာ အဆုိးရြားဆံုး အဆင့္သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ့ရသည္။

ႏုိင္ငံေရးအရ ၾကည့္မည္ဆုိပါက တူရကီ ႏုိင္ငံသည္ ေနတုိးအဖြဲ႕ဝင္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ၿပီး အေမရိ ကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ မဟာမိတ္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ မွ်သာျဖစ္သည္။ တျခား တစ္ဖက္တြင္ ႐ုရွားႏုိင္ငံသည္ လႊမ္းမုိး ႏုိင္စြမ္းရွိသည့္ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ အျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ ရွိသည့္အျပင္ စီးပြားေရး အရ အေတာ္အတန္ ေတာင္႔တင္း ေသာေၾကာင့္ တူရကီႏုိင္ငံအေပၚ ႐ုရွားအစိုးရက ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ မ်ားသည္ တူရကီ စီးပြားေရး အေပၚ ဆက္လက္၍ ဆုိးက်ဳိးျဖစ္ ေပၚ ေစမည္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ႏုိင္ငံအတြင္း ျမႇင္႔တက္ ျဖစ္ေပၚလ်က္ ရွိသည့္ ISIS စစ္ေသြးၾကြ တုိ႔၏ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈ၊ ကာ႔ဒ္ခြဲထြက္ေရး သမားမ်ား၏ တုိက္ခုိက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျခားသား ခရီးသြား ေသဆံုးမႈမ်ား ျဖစ္ပြား လာျခင္းသည္ တူရကီႏုိင္ငံအား ဘ႑ာေငြ အေျမာက္အျမား ရွာေဖြေပး ေနသည့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း အတြက္ အိပ္မက္ဆုိး ႀကီးတစ္ခု အျဖစ္ ဆက္လက္ ၿခိမ္းေျခာက္ ေနဦးမည္ ျဖစ္သည္။