အေမရိကန္တြင္ လက္ရွိသမၼတ ဘာရတ္အိုဘားမားသည္ သက္တမ္းႏွစ္ႏွစ္ တာဝန္ယူၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ သမၼတသစ္တစ္ဦး ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းအတြက္ အာဏာရ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီႏွင့္ အတုိက္အခံ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီတို႔တြင္ သမၼတေလာင္း ေနရာအတြက္ အသီးသီးယွဉ္ၿပိဳင္မဲဆြယ္မႈမ်ားရွိေနၿပီး ထရမ့္ပ္သည္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ဖက္မွ လူႀကိဳက္မ်ားသူတစ္ဦးအျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ ရွိသည္။
မီဒီယာလုပ္ငန္း၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာေနသည့္ သူေဌးႀကီးသည္္ ၎၏ မဲဆြယ္မႈလုပ္ငန္းစဉ္မ်ားတြင္ အျငင္းပြားဖြယ္စကားမ်ားျဖင့္ လူသိမ်ားေစခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ယခင္ကတည္းက အေမရိကန္တြင္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ဝင္ေရာက္မႈမ်ားကို ကန္႔သတ္သင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့သည့္ ထရမ့္ပ္က ကယ္လီဖိုးနီးယား ပစ္ခတ္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး မြတ္ဆလင္မ်ားကို ျပည္ဝင္ခြင့္ပိတ္ရန္ ေတာင္းဆိုလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္က ကယ္လီဖိုးနီးယားရွိ ဆန္ဘာနာဒီႏိုၿမိဳ႕တြင္ အစၥလာမ္မစ္ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ဝါဒကိုင္စြဲသည့္ ဇနီးေမာင္ႏွံႏွစ္ဦး၏ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၄ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။
မြတ္ဆလင္မ်ားက အေမရိကန္အေပၚထားရွိသည့္ သေဘာထားအမွန္ကို အေမရိကန္အာဏာပိုင္မ်ားက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း အေျဖမထုတ္ႏိုင္မီအထိ မြတ္ဆလင္မ်ား ဝင္ေရာက္ခြင့္ကို အလံုးစံုပိတ္ပင္ထားသင့္ေၾကာင္း ၎၏ မဲဆြယ္ေၾကညာခ်က္တြင္ ထရမ့္ပ္က ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထိုေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ၿပီး နာရီပိုင္းမွ်အၾကာ ေတာင္ပိုင္းကာ႐ိုလုိင္းနားတြင္ျပဳလုပ္သည့္ လူထုေတြ႕ဆံုပြဲတစ္ရပ္တြင္လည္း ထရမ့္ပ္က ယင္းသေဘာထားကို ထပ္မံ အတည္ျပဳသြားခဲ့သည္။
ထိုစကားအေပၚ အိမ္ျဖဴေတာ္ႏွင့္ အျခားေသာ ရီပတ္ဘလစ္ကန္သမၼတေလာင္းမ်ားက ခ်က္ခ်င္းေဝဖန္ကန္႔ကြက္မႈမ်ား ရွိလာသည္။ “မစၥတာထရမ့္ပ္ရဲ႕ စကားဟာ အေမရိကန္ရဲ႕တန္ဖိုးဂုဏ္ရည္နဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး ရပ္တည္မႈေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္”ဟု အိမ္ျဖဴေတာ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရ အရာရွိတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ရီပတ္ဘလစ္ကန္ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ထရမ့္ပ္ႏွင့္ ယွဉ္ၿပိဳင္ေနသည့္ ဂ်က္ဘ္ဘုရွ္ကလည္း နယူးေယာက္အေျခစိုက္ လုပ္ငန္းရွင္သူေဌးႀကီး၏ စိတ္အေျခအေနကို အံ့ဩမိေၾကာင္း ဆိုသည္။ ထရမ့္ပ္ကမူ 9/11 ျဖစ္ရပ္ေနာက္ပိုင္း အေမရိကန္ေျမတြင္ အေသအေပ်ာက္အမ်ားဆံုး အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခုိက္မႈႀကီးႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ယခုေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
ကြန္ဆာေဗးတစ္ လူမႈေလ့လာေရး အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္သည့္ လံုၿခံဳေရးမူဝါဒစင္တာက ေကာက္ယူထားသည့္ သေဘာထားစစ္တမ္းတြင္ အေမရိကန္၌ ေနထိုင္ေသာ မြတ္ဆလင္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းက အေမရိကန္ကို အၾကမ္းနည္းျဖင့္ တံု႔ျပန္ တိုက္ခုိက္ျခင္းသည္ မွန္ကန္သင့္ေတာ္သည္ဟု ခံယူထားေၾကာင္းလည္း ထရမ့္ပ္၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ကိုးကား ေဖာ္ျပထားသည္။
“စစ္တမ္း အခ်က္အလက္ေတြကို မၾကည့္ရင္ေတာင္ သူတို႔ရဲ႕ အမုန္းတရားက ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ႏုိင္တဲ့ အတိုင္းအတာကို ေက်ာ္လြန္ေနၿပီဆိုတာ သိသာပါတယ္။ ဒီအမုန္းတရား ဘယ္ကလာသလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္လာသလဲ၊ ဒါေတြကို က်ဳပ္တုိ႔ ဆန္းစစ္ဖို႔ လိုတယ္။ ဒီျပႆနာကို မဆန္းစစ္ႏုိင္ေသးသ၍၊ နားမလည္ႏုိင္ေသးသ၍ အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြက ရွိေနဦးမွာပဲ။ က်ဳပ္တို႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံဟာ ဂ်ီဟတ္ဝါဒ တစ္ခုတည္းကို ယံုၾကည္ေနၿပီး လူ႔အသက္ေတြကို တန္ဖိုးထား ေလးစားရမွန္း နားမလည္တဲ့ သူေတြရဲ႕ တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားစရာ ရန္လိုတိုက္ခိုက္မႈေတြမွာ သားေကာင္ အျဖစ္မခံႏိုင္ပါဘူး”ဟု ထရမ့္ပ္၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထရမ့္ပ္သည္ ယခင္ကလည္း မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈ မူဝါဒ ေၾကညာခ်က္ တစ္ခုတြင္ မကၠဆီကိုႏွင့္ နယ္နိမိတ္တေလွ်ာက္ တံတိုင္းတစ္ခု ကာရံကာ တရားမဝင္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္း အေျခခ်မႈမ်ားကို တားဆီးကာကြယ္ရန္ လုပ္ေဆာင္သင့္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ရာ ေဝဖန္မႈမ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရဖူးသည္။
Ref: New York Times
Steven Myo
......................
USAသို့ မွတ်ဆလင်များ ရွှေ့ပြောင်းဝင်ရောက်လာမှုကို တားဆီးပိတ်ပင်ရန်
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုထဲသို့ မွတ်ဆလင်များ ရွှေ့ပြောင်းဝင်ရောက်မှုကို တားဆီးပိတ်ပင်သွားရန် ရီပတ်ဘလစ်ကန် သမ္မတလောင်း နေရာအတွက် ကြိုးစားနေသည့် ဒေါ်နယ်လ်ထရမ့်ပ်က တိုက်တွန်း ပြောကြားလိုက်သည်။
အမေရိကန်တွင် လက်ရှိသမ္မတ ဘာရတ်အိုဘားမားသည် သက်တမ်းနှစ်နှစ် တာဝန်ယူပြီး ဖြစ်သောကြောင့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် သမ္မတသစ်တစ်ဦး ရွေးကောက် တင်မြှောက်ရမည် ဖြစ်သည်။ ယင်းအတွက် အာဏာရ ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီနှင့် အတိုက်အခံ ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီတို့တွင် သမ္မတလောင်း နေရာအတွက် အသီးသီးယှဉ်ပြိုင်မဲဆွယ်မှုများရှိနေပြီး ထရမ့်ပ်သည် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ဖက်မှ လူကြိုက်များသူတစ်ဦးအဖြစ် ရပ်တည်လျက် ရှိသည်။
မီဒီယာလုပ်ငန်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ငန်းများဖြင့် ဘီလီယံနှင့်ချီ ကြွယ်ဝချမ်းသာနေသည့် သူဌေးကြီးသည်် ၎င်း၏ မဲဆွယ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အငြင်းပွားဖွယ်စကားများဖြင့် လူသိများစေခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ယခင်ကတည်းက အမေရိကန်တွင် ရွှေ့ပြောင်းအခြေချဝင်ရောက်မှုများကို ကန့်သတ်သင့်ကြောင်း တိုက်တွန်းပြောဆိုခဲ့သည့် ထရမ့်ပ်က ကယ်လီဖိုးနီးယား ပစ်ခတ်မှုနှင့် ဆက်စပ်ပြီး မွတ်ဆလင်များကို ပြည်ဝင်ခွင့်ပိတ်ရန် တောင်းဆိုလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။
ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ ဆန်ဘာနာဒီနိုမြို့တွင် အစ္စလာမ်မစ် အစွန်းရောက် အကြမ်းဖက်ဝါဒကိုင်စွဲသည့် ဇနီးမောင်နှံနှစ်ဦး၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် လူပေါင်း ၁၄ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။
မွတ်ဆလင်များက အမေရိကန်အပေါ်ထားရှိသည့် သဘောထားအမှန်ကို အမေရိကန်အာဏာပိုင်များက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း အဖြေမထုတ်နိုင်မီအထိ မွတ်ဆလင်များ ဝင်ရောက်ခွင့်ကို အလုံးစုံပိတ်ပင်ထားသင့်ကြောင်း ၎င်း၏ မဲဆွယ်ကြေညာချက်တွင် ထရမ့်ပ်က ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပြီး နာရီပိုင်းမျှအကြာ တောင်ပိုင်းကာရိုလိုင်းနားတွင်ပြုလုပ်သည့် လူထုတွေ့ဆုံပွဲတစ်ရပ်တွင်လည်း ထရမ့်ပ်က ယင်းသဘောထားကို ထပ်မံ အတည်ပြုသွားခဲ့သည်။
ထိုစကားအပေါ် အိမ်ဖြူတော်နှင့် အခြားသော ရီပတ်ဘလစ်ကန်သမ္မတလောင်းများက ချက်ချင်းဝေဖန်ကန့်ကွက်မှုများ ရှိလာသည်။ “မစ္စတာထရမ့်ပ်ရဲ့ စကားဟာ အမေရိကန်ရဲ့တန်ဖိုးဂုဏ်ရည်နဲ့ နိုင်ငံတော် လုံခြုံရေး ရပ်တည်မှုတွေနဲ့ ဆန့်ကျင်နေပါတယ်”ဟု အိမ်ဖြူတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရ အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
ရီပတ်ဘလစ်ကန် သမ္မတလောင်းအဖြစ် ထရမ့်ပ်နှင့် ယှဉ်ပြိုင်နေသည့် ဂျက်ဘ်ဘုရှ်ကလည်း နယူးယောက်အခြေစိုက် လုပ်ငန်းရှင်သူဌေးကြီး၏ စိတ်အခြေအနေကို အံ့ဩမိကြောင်း ဆိုသည်။ ထရမ့်ပ်ကမူ 9/11 ဖြစ်ရပ်နောက်ပိုင်း အမေရိကန်မြေတွင် အသေအပျောက်အများဆုံး အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုကြီးနှင့် ဆက်စပ်၍ ယခုကြေညာချက်ကို ထုတ်ပြန်လာခြင်း ဖြစ်သည်။
ကွန်ဆာဗေးတစ် လူမှုလေ့လာရေး အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည့် လုံခြံုရေးမူဝါဒစင်တာက ကောက်ယူထားသည့် သဘောထားစစ်တမ်းတွင် အမေရိကန်၌ နေထိုင်သော မွတ်ဆလင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းက အမေရိကန်ကို အကြမ်းနည်းဖြင့် တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် မှန်ကန်သင့်တော်သည်ဟု ခံယူထားကြောင်းလည်း ထရမ့်ပ်၏ ကြေညာချက်တွင် ကိုးကား ဖော်ပြထားသည်။
“စစ်တမ်း အချက်အလက်တွေကို မကြည့်ရင်တောင် သူတို့ရဲ့ အမုန်းတရားက ထိန်းချုပ်ကိုင်တွယ်နိုင်တဲ့ အတိုင်းအတာကို ကျော်လွန်နေပြီဆိုတာ သိသာပါတယ်။ ဒီအမုန်းတရား ဘယ်ကလာသလဲ၊ ဘာကြောင့် ဖြစ်လာသလဲ၊ ဒါတွေကို ကျုပ်တို့ ဆန်းစစ်ဖို့ လိုတယ်။ ဒီပြဿနာကို မဆန်းစစ်နိုင်သေးသ၍၊ နားမလည်နိုင်သေးသ၍ အန္တရာယ်များတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေက ရှိနေဦးမှာပဲ။ ကျုပ်တို့ရဲ့ နိုင်ငံဟာ ဂျီဟတ်ဝါဒ တစ်ခုတည်းကို ယုံကြည်နေပြီး လူ့အသက်တွေကို တန်ဖိုးထား လေးစားရမှန်း နားမလည်တဲ့ သူတွေရဲ့ တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားစရာ ရန်လိုတိုက်ခိုက်မှုတွေမှာ သားကောင် အဖြစ်မခံနိုင်ပါဘူး”ဟု ထရမ့်ပ်၏ ကြေညာချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
ထရမ့်ပ်သည် ယခင်ကလည်း မဲဆွယ်စည်းရုံးမှု မူဝါဒ ကြေညာချက် တစ်ခုတွင် မက္ကဆီကိုနှင့် နယ်နိမိတ်တလျှောက် တံတိုင်းတစ်ခု ကာရံကာ တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်း အခြေချမှုများကို တားဆီးကာကွယ်ရန် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ရာ ဝေဖန်မှုများစွာနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရဖူးသည်။
Ref: New York Times
Steven Myo