၆ ႏွစ္အရြယ္ကေလးတစ္ေယာက္ကို အေမျဖစ္သူက ေဆးရံု OPD ကိုေခၚလာၿပီး ဆရာရယ္ ကြၽန္မသား ညာဘက္ရင္ဘတ္အေပၚပိုင္းက နာေနတာ ႏွစ္ရက္ရိွေနၿပီ။ နာလို႔ အစာလည္း ေကာင္းေကာင္းမစားဘူး။
ဖ်ားသလား၊ ေခ်ာင္းဆိုးသလား၊ ေခ်ာ္လဲတာ ထိခိုက္မိတာရိွသလား ေမးေတာ့ ဘာမွမရိွ။ စမ္းေတာ့လည္း အကုန္အေကာင္း။
ဓာတ္မွန္ ႐ိုက္ၾကည့္ခ်င္တယ္ ေျပာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္စမ္းသပ္စစ္ေဆးတာ အကုန္ေကာင္းပါတယ္ မလိုပါဘူးေျပာၿပီး ေဆးမွတ္တမ္းေတြေရးေနတုန္း ကေလးက အသက္႐ွဴက်ပ္တဲ့လကၡဏာ ကိုယ့္ေ႐ွ႕တင္ျဖစ္လာပါေလေရာ.. အဲ့ဒါနဲ႔ ေနာက္တစ္ခါ ျပန္စမ္းေတာ့ SpO2 89%.. ေရာက္တုန္းက 99%..
အသက္႐ွဴရင္ လည္ေခ်ာင္းမွာ တစ္ဆို႔တဲ့အသံပါၾကားလာေတာ့
Typical stridor သံမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ဘူး။ Rhonchi လည္းမၾကားရဘူး။ သစ္ေစ့တို႔ အလံုးေသးေသးေတြ မ်ိဳခ်ထားမိေသးလား ဆိုေတာ့လည္း မရိွဘူး။
ကဲ... ဓာတ္မွန္ ႐ိုက္မယ္.. ေအာက္စီဂ်င္ေပးထားဆိုေတာ့ ေပးရင္းနဲ႔ကို SpO2 က 72% ျဖစ္လိုက္ 85%ျဖစ္လိုက္နဲ႔။ကေလးကပိုၿပီး ဂနာမၿငိမ္ မူမမွန္ျဖစ္လာတယ္။ ဟုတ္မလားဆိုၿပီး စားပြဲေပၚက ဖိုင္တြဲနဲ႔တစ္ခ်က္ ယက္ခတ္ၾကည့္လိုက္မိတယ္။ ကေလးက ပင့္သက္႐ိႈက္ မ်က္လံုးျပဴးႀကီးနဲ႔ ေၾကာက္လန္႔တၾကား ေအာ္ပါေလေရာ...
Aerophobia ကို ပထမဆံုးေတြ႕ဖူးျခင္းက ၆ႏွစ္အရြယ္ကေလးငယ္ျဖစ္ေနတာက အေတာ္စိတ္ထိခိုက္စရာ ေကာင္းပါတယ္။
ကေလးမွာ ေခြး႐ူးျပန္တဲ့ လကၡဏာရိွေနပါၿပီ...
လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္လေလာက္က ေခြးေပါက္စေလးကိုက္ခံရဖူးပါတယ္ ဆိုတဲ့ အေျဖကို ေနာက္ဆံုးမွာပဲရလိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အလွေမြးမ်ိဳးမဟုတ္တဲ့အိမ္ေမြးေခြးေတြက အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး ေခြး႐ူးျပန္ကာကြယ္ေဆးထိုးၾကတာ အင္မတန္နည္းပါတယ္။ ေဆးရံုကို ေခြးကိုက္လူနာေရာက္ရင္လည္း သူတို႔ကိုက္ခ်က္က အမ်ားဆံုးပါပဲ။
ကိုယ့္ေခြးကိုက္တတ္တာသိၿပီး ေဆးမထိုးတဲ့ေခြး႐ွင္ေတြလည္း အ့ံျသစရာပါပဲ။ ေခြးေလးေတြခ်စ္လို႔ ေမြးတယ္ ေကြၽးတယ္ဆိုတာက ပိုက္ဆံထူးၿပီး မကုန္ေပမယ့္ ေခြးကိုက္လို႔ ေခြး႐ူးျပန္ကာကြယ္ေဆး ထိုးရၿပီဆိုရင္ တစ္ေယာက္အတြက္ စုစုေပါင္း ေဆး ၄ လံုးအတြက္ ၆ေသာင္းေလာက္က်ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကလည္း ေစ်းႀကီးလွတဲ့ ေခြး႐ူးျပန္ကာကြယ္ေဆး (Vaccine) နဲ႔ ေခြး႐ူးျပန္ေျဖေဆး (Immunogloulin) ေတြ အခမဲ့ေပးေနေပမယ့္ လံုေလာက္ေျပလည္ျခင္း မရိွေသးပါဘူး။ အမွန္တကယ္လိုအပ္ၿပီး မတတ္ႏိုင္တဲ့လူနာေတြ အတြက္ အရမ္းအဆင္ေျပပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ႏွစ္က မႏၲေလးေဆးရံုႀကီးမွာ ၾကံဳခဲ့ဖူးတာက်ေတာ့ အခေၾကးေငြယူၿပီး ေခြးေရခ်ိဳးေပးတဲ့ဆိုင္က ဝန္ထမ္းသစ္ ၃ ဦးကို ေရလာခ်ိဳးတဲ့ေခြးေတြကိုက္မိလို႔ ေဆးရံုမွာေခြး႐ူးျပန္ကာကြယ္ေဆး လာထိုးေတာ့ အလကားထိုးေပးလိုက္ရတာမ်ိဳးလည္း ရိွခဲ့ပါတယ္။
အမွန္တကယ္မလိုအပ္ပဲ လူနာကေတာင္းဆိုတဲ့အခါမ်ိဳး (ဆရာ တာဝန္ယူမွာလားဆိုတာမ်ိဳး အေမးခံရတဲ့အခါ)၊ ေခြးကိုက္ၿပီး ၂ရက္ေလာက္အၾကာမွာေရာက္လာၿပီး အဲ့ေန႔ကေတာ့ အျခစ္ရာေလးရိွတယ္ ကိုယ္ၾကည့္ေတာ့ ဘာမွမေတြ႔တဲ့အခါမ်ိဳးေတြမွာ ထိုးေပးေနရတာမ်ိဳးလည္းရိွေနပါတယ္။ အခမဲ့ေပးတဲ့ ေခြး႐ူးျပန္ကာကြယ္ေဆး ျပတ္တဲ့အခ်ိန္ေတြဆို ေဆးရံု OPD မွာ ျပသနာေတြမ်ားပါတယ္။
တိရစာၧန္ေတြအတြက္ ေခြး႐ူးျပန္ကာကြယ္ေဆးေတြကို အခမဲ့ထိုးေပးလား၊ ဘယ္လိုထိုးေပးေနတယ္ဆိုတာက်ေတာ့ ေခြးပိုင္႐ွင္ေတြ မသိၾကပါဘူး။ ပိုင္႐ွင္ရိွေခြး ေခြးကိုက္လူနာကို ပထမအႀကိမ္ေဆး ၂ လံုးထိုးၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္လာထိုးတဲ့အခါ ဒီၾကားထဲ ေခြးကိုကာကြယ္ေဆးထိုးထားၿပီးေၾကာင္း အေထာက္အထားပါမွ လူအတြက္ေဆးကို အခမဲ့ေပးတာမ်ိဳးေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။
Rabies prevention အတြက္ rabies vaccine and immunoglobulin အခမဲ့ေပးျခင္းက chain of infection ရဲ႕အၿမီးပိုင္း ျဖတ္တာျဖစ္ၿပီး ဒီတစ္နည္းနဲ႔ေတာ့ မလံုေလာက္ႏိုင္ပါဘူး။
Kyaw Soe Min